Regulamin rozliczenia kosztów ciepła a Prawo energetyczne

Przyjęty uchwałą zarządu firmy X regulamin obowiązuje użytkowników lokali mieszkalnych i niemieszkalnych przy dokonywaniu rozliczeń kosztów centralnego ogrzewania, podgrzania wody, dostawy wody i odprowadzania ścieków, dostawy energii elektrycznej, gazu sieciowego oraz wywozu nieczystości stałych obowiązujących dla nieruchomości zarządzanych przez firmę X oraz dla właścicieli nieruchomości, dla których firma ta jest dostawcą mediów.

Regulamin zgodny z obowiązującym prawem, w tym energetycznym

Warto przyjrzeć się niektórym zapisom regulaminu, zwłaszcza tym odnoszącym się wprost do kwestii dostawy energii cieplnej dla potrzeb centralnego ogrzewania.

W regulaminie czytamy:

„W przypadku stawki za energię cieplną wytwarzaną w lokalach kotłowniczych wchodzących w skład majątku trwałego firmy, podstawą kalkulacji są następujące koszty:

• • • amortyzacja kotłów, urządzeń, sieci przesyłowych;
    • podatek od nieruchomości i opłaty lokalne (w tym opłata za emisję zanieczyszczeń);
    • media niezbędne do funkcjonowania układu grzewczego tj. woda, ścieki, energia elektryczna;
    • koszty opału (węgiel, koks, gaz, olej opałowy);
    • obsługa kotłowni;
    • wywóz pozostałości po spalaniu opału;
    • bieżące utrzymanie, konserwacja pomieszczeń, w których znajdują się urządzania do wytwarzania ciepła;
    • narzuty kosztów pośrednich”.

Oczywistym jest, iż dokument, jakim jest ww. regulamin, ma charakter aktu wewnętrznego, obejmującego swym zakresem, tak przedmiotowym jak i podmiotowym, wyłącznie podmioty, co do których firma X pełni funkcję pośrednika w dostawie mediów lub jest ich wytwórcą. Wskazać należy jednakże, iż szczegółowy sposób dostawy i odbioru mediów regulują, zgodnie z zapisami tegoż regulaminu, umowy na najem/dzierżawę lub umowy na dostawę mediów. Regulamin nie może jednakże pozostawać w swej treści w sprzeczności z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, w tym m.in. z ustawą kodeks cywilny, ustawą o własności lokali, jeśli takowa znajdzie zastosowanie w konkretnym stanie faktycznym i prawnym danej nieruchomości, czy też ustawą prawo energetyczne.

W opisanej przez czytelnika sytuacji faktycznej energia cieplna wytwarzana jest w kotłowni zlokalizowanej w obrębie danej nieruchomości, wchodzącej w skład majątku trwałego firmy X. Odwołując się do zasad rozliczania kosztów energii cieplnej, wynikających wprost z ustawy Prawo energetyczne, w pierwszej kolejności należy rozważyć, czy firma X stanowić będzie podmiot, o którym mowa w art. 3 pkt. 12 ustawy Prawo energetyczne, czyli podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji paliw albo energii lub obrotu nimi albo przesyłania dwutlenku węgla.

Koszty tylko uzasadnione

Mając na uwadze powyższe, dotychczasowe orzecznictwo sądów (w tym m.in. orzeczenie Sądu Antymonopolowego z dnia 22 grudnia 1999 r. wydane w sprawie za sygn. akt: XVII Ama 39/99) o statusie przedsiębiorcy energetycznego w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne nie decyduje wyłącznie posiadanie odpowiedniej koncesji, ale przede wszystkim faktyczne wykonywanie działalności, o której mowa w art. 3 pkt. 12 ustawy Prawo energetyczne. Dlatego też taryfa każdego przedsiębiorstwa energetycznego powinna być oparta na uzasadnionych kosztach działalności w rozumieniu art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo energetyczne. Wymóg ten dotyczy także przedsiębiorstwa energetycznego, które nie podlega obowiązkowi posiadania koncesji i tym samym nie ciąży na nim obowiązek uzyskania zatwierdzenia taryfy przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

W tym miejscu zasadne jest więc dokonanie analizy zgodności aktu wewnętrznego, jakim jest regulamin, z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, w tym ustawy Prawo energetyczne.

Zgodnie z art. 45a ustawy Prawo energetyczne, przedsiębiorstwo energetyczne na podstawie cen i stawek opłat zawartych w taryfie lub cen i stawek opłat ustalanych na rynku konkurencyjnym, o którym mowa w art. 49 ust. 1, wylicza opłaty za dostarczane do odbiorcy paliwa gazowe, energię elektryczną lub ciepło.

Opłaty, z uwzględnieniem udzielonych odbiorcy upustów i bonifikat, stanowią koszty zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła dostarczanych do budynku, w którym znajdują się lokale mieszkalne i użytkowe, zamieszkane lub użytkowane przez osoby niebędące odbiorcami.

Zgodnie zaś z zapisami pkt 4 i 5 przedmiotowej regulacji koszty zakupu są rozliczane w opłatach, których wysokość powinna być ustalana w taki sposób, aby zapewniała wyłącznie pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do ustalania przez odbiorcę – właściciela lub zarządcę budynku – opłat dla osób, do których ciepło dostarczane jest z własnych źródeł i instalacji cieplnych.

Prawo energetyczne a kotłownia własna

Przepisy art. 45a ustawy Prawo energetyczne spełniają dwie podstawowe funkcje:

• po pierwsze – regulują ogólne zasady wyliczania opłat za dostarczanie do odbiorcy paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła;
• po drugie – określają ogólne zasady rozliczania tych opłat na poszczególnych mieszkańców i użytkowników lokali w budynkach wielolokalowych, przy czym w tym zakresie odnoszą się w większości wyłącznie do rozliczeń kosztów zakupu ciepła.

Zapis art. 45a, w tym w szczególności pkt 4 i 5, powyższej regulacji wprowadza zasadę bez zarobkowego ustalania kosztów zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła.

W przypadku gdy ciepło dostarczane jest do poszczególnych lokali w budynku zamieszkałym lub użytkowanym przez inne niż odbiorca osoby (podmioty), czyli jest wytwarzane we własnym źródle ciepła i dostarczane za pomocą własnych instalacji cieplnych (z reguły takie źródła i instalacje są zainstalowane w ogrzewanym budynku), wówczas odbiorca nie ponosi oczywiście kosztów zakupu ciepła od przedsiębiorstwa energetycznego, jednak ponosi wydatki związane z wytworzeniem ciepła we własnym źródle i dostarczeniem go (rozprowadzeniem za pomocą instalacji cieplnych) do poszczególnych lokali w tym budynku. W takiej sytuacji na podlegające rozliczeniu koszty zakupu mediów energetycznych, obok ewentualnych kosztów zakupu paliwa gazowego lub energii elektrycznej, będą się składać również wspomniane wydatki odbiorcy na dostarczenie ciepła z własnych źródeł i instalacji cieplnych.

Warto tu jeszcze zwrócić uwagę na fakt, iż opłaty – o których mowa powyżej – jako świadczenia okresowe podlegają przedawnieniu. Dlatego też dochodzenie należności z tego tytułu należy ocenić również pod kątem przedawnienia roszczeń.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!