Oszczędności i zarobki Polaków topnieją w niepokojącym tempie

Ekonomiści zauważają, że polskie społeczeństwo bardzo szybko biednieje. Raty kredytów hipotecznych są pokłosiem bardzo wysokiej inflacji i nie można przyjąć w tej chwili tezy, że to koniec tego procesu. Polacy będą musieli żyć w takiej rzeczywistości przez długi czas. To, że mówi się, że inflacja w przyszłym roku będzie spadała, jest w tej chwili scenariuszem bazowym, natomiast pozostaje kwestia tarcz antyinflacyjnych i dynamiki ich zdejmowania. Nie ma jednak możliwości powrotu do poziomu cen z 2020 czy 2021 roku.

Coraz trudniej oszczędzać

W październiku 2022 roku średnio ceny konsumenckie w Polsce były wyższe o 17,9 proc. niż 12 miesięcy wcześniej. To najszybsze tempo ich wzrostu od przełomu 1996 i 1997 roku. Oznacza to, że właśnie o tyle mniejszą wartość nabywczą mają pieniądze zaoszczędzone przez Polaków. Częściowo można ją podnieść poprzez lokaty lub inwestycje, te pierwsze jednak oferują najwyżej ok. 8 proc. w skali roku, czyli mniej niż połowę inflacji, te drugie zaś podlegają wyjątkowej zmienności, która zwiększa ryzyko strat. W tej sytuacji trudno o motywację i możliwości do oszczędzania.

Może Cię zainteresuje: Większe zapotrzebowanie firm na kapitał obrotowy

Eksperci podkreślają że powinno się dążyć do tego, żeby wynagrodzenia zaczęły doganiać obecne zmiany, jeżeli chodzi o poziom stóp procentowych czy też tym bardziej poziom inflacji, natomiast to są zjawiska długookresowe. Niestety przyjdzie na to poczekać, bo Polska jest w tej chwili pod ryzykiem spowolnienia gospodarczego, kryzysu, a nawet stagflacji. Ten okres nie będzie sprzyjał podwyżkom wynagrodzeń. Dopiero później może nastąpić okres lepszej sytuacji w gospodarce realnej i prawdopodobnie też wzrost wynagrodzeń.

Według prognoz, wynagrodzenia w firmach zatrudniających co najmniej 10 pracowników w październiku wzrosły o 14 proc., czyli trochę mniej, niż wynosi inflacja. We wrześniu relacja wzrostu cen i wynagrodzeń była także negatywna, ale w mniejszym stopniu: 17,2 proc. vs 14,5 proc. Natomiast rynkowe stopy procentowe, czyli WIBOR, na podstawie którego obliczane są raty kredytów hipotecznych w złotych, pozostają na bardzo wysokich poziomach pomimo lekkiego spadku w listopadzie. Oficjalne stopy procentowe NBP przestały rosnąć, co może utrudnić sprowadzenie inflacji do niższych poziomów.

Możliwe scenariusze

Sytuacja daleka jest od scenariusza tureckiego, gdzie 80-procentową inflację zwalcza się obniżkami stóp procentowych, co tylko podbija wzrost cen. Natomiast, według ocen ekspertów, prawdopodobna jest droga węgierska, gdzie wskutek gwałtownego zasilania konsumpcji przed wyborami doszło do gwałtownej przeceny forinta. W Polsce to 2023 rok będzie okresem wyborczym. Osłabienie złotego w takiej skali doprowadziłoby do wzrostu kosztów obsługi długu, a więc dociążenia i tak zwiększonych potrzeb pożyczkowych państwa.

Może Cię zainteresuje: Koniec finansowania mieszkań na wynajem kredytem

Szukając finansowania, rząd obciąża kolejne sektory. Jak dotąd ucierpiała branża bankowa z powodu wakacji kredytowych, a kolejna może być branża energetyczna. Dziewięć czołowych giełdowych banków zanotowało łącznie w III kwartale 2022 roku 4,22 mld zł straty netto. Wakacje kredytowe w tym bilansie stanowią koszt 12,8 mld zł. Sektor bankowy był w bardzo dobrej kondycji w latach 2020–2021. Sytuacja gwałtownych podwyżek stóp procentowych teoretycznie powinna sprzyjać poprawie jego kondycji, ale niekoniecznie tak się dzieje ze względu na rozwiązania rządowe, czyli wakacje kredytowe, które cofają sytuację finansową banków do stadium znacznie gorszego, niż by mogło być formalnie.

Obecnie sektor bankowy nie jest zagrożony ryzykiem upadłości lub utratą płynności w jakimkolwiek stopniu. Natomiast te rozwiązania centralne, które nakładają na sektor bankowy dodatkowe obciążenia finansowe, mogą przyczynić się do mniejszej czy większej destabilizacji w przyszłości. I tutaj jest bardzo ważna rola nadzoru finansowego, aby tę sytuację w bankach kontrolował, bo warto pamiętać, że system finansowy to krwiobieg całej gospodarki. 

Źródło: Newseria Biznes 

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!