Bezpieczeństwo pożarowe i usunięcie zaleceń pokontrolnych

Co do pytania, czy drzwi pożarowe podlegają przeglądom, władający obiektem budowlany – właściciel lub zarządca budynku lub innego obiektu – jest z mocy prawa zobowiązany przepisami dwóch ustaw, tj.:

• przepisami Prawa budowlanego (w tym poprzez art. 5 ust. 2 PB mówiącym o obowiązku zachowania niezawodności);
• i przepisami ustawy o ochronie przeciwpożarowej (w tym art. 4 ust. 1 u.o.p. mówiącym o obowiązku przeglądu elementów systemu ochrony przeciwpożarowej według instrukcji producenta w celu zachowania ich niezawodności oraz rozporządzenia MSWIA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej – patrz §3 rozp.),
• do obowiązku zachowania niezawodności obiektu.

To oznacza zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania oraz bezpieczeństwa pożarowego, w tym przeprowadzenia przeglądów technicznych według instrukcji producenta na warunkach takich instrukcji i w terminach tam określonych. Jest to wymóg, który obejmuje wszystkie elementy systemu ochrony przeciwpożarowej także drzwi przeciwpożarowe.

Urządzenia przeciwpożarowe systemu to urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do zapobiegania powstaniu, wykrywania, zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków, a w szczególności:

• stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające,
• urządzenia inertyzujące,
• urządzenia wchodzące w skład dźwiękowego systemu ostrzegawczego i systemu sygnalizacji pożarowej, w tym urządzenia sygnalizacyjno-alarmowe, urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych i urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych,
• instalacje oświetlenia ewakuacyjnego,
• hydranty wewnętrzne i zawory hydrantowe,
• pompy w pompowniach przeciwpożarowych,
• przeciwpożarowe klapy odcinające,
• urządzenia oddymiające,
• urządzenia zabezpieczające przed powstaniem wybuchu i ograniczające jego skutki,
• kurtyny dymowe,
• drzwi, bramy przeciwpożarowe i inne zamknięcia przeciwpożarowe, w tym wyposażone w systemy sterowania,
• przeciwpożarowe wyłączniki prądu oraz
• dźwigi dla ekip ratowniczych.

Według przepisów §3 rozp. MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów – urządzenia przeciwpożarowe oraz gaśnice powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym, zgodnie z zasadami i w sposób określony w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz w instrukcjach obsługi, opracowanych przez ich producentów. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach ustalonych przez producenta.

Stan, w którym takie drzwi przeciwpożarowe, w tym tzw. drzwi paniczne, nie są przedmiotem przeglądów i konserwacji, jest zakazany i grozi władającemu budynkiem sankcją kary grzywny z art. 82 ust. 1 Kodeksu wykroczeń.

Nowe przepisy art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie przeciwpożarowej (od dnia 10 sierpnia 2022 r.) mówią, że każdy władający obiektem ma obowiązek „zapewnić przeglądy techniczne, konserwacje oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie”. W wyniku takich czynności – przeglądów i konserwacji urządzenia, sprzęt, gaśnice i drzwi przeciwpożarowe, itd., zawsze będą niezawodne.

Dodatkowo przypominam, że niezależnie obowiązują przepisy art. 62 ust. 1 Prawa budowlanego, dotyczące obowiązku kontroli stanu technicznego także elementów systemu ochrony przeciwpożarowej wykonywane przez osobę z uprawnieniami budowlanymi odpowiedniej specjalności.

Kto odpowiada za usunięcie zaleceń pokontrolnych?

Co do pytania drugiego, czy osoba prowadząca KOB odpowiada za usunięcie zaleceń pokontrolnych wyjaśniam, co następuje: „Osoba prowadząca KOB” na podstawie umowy i pełnomocnictwa odpowiada tylko za prowadzenie KOB, czyli za terminowe wpisy do KOB i kompletowanie dokumentów przy KOB, co wyraźnie wynika z art. 93 Prawa budowlanego.

Natomiast władający danym obiektem, osoba fizyczna lub osoba prawna, także wspólnota mieszkaniowa, ponosi odpowiedzialność z mocy prawa za stan techniczny obiektu (budynku, budowli, itp.) w związku z przepisami art. 61 i art. 5 ust. 2 ustawy Prawo budowlane. To władający obiektem, w tym wspólnota mieszkaniowa i jej zarząd, odpowiada za wykonanie zaleceń pokontrolnych.

Sankcje karne wobec władającego wynikają z art. 92 ust. 1 pkt 2 PB z tytułu naruszenia przepisów Prawa budowlanego, które mówią m.in., że: „kto (...) nie spełnia, określonego w art. 70 ust. 1, obowiązku usunięcia stwierdzonych uszkodzeń lub uzupełnienia braków, mogących spowodować niebezpieczeństwo dla ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska, po kontroli stanu technicznego – podlega karze aresztu albo karze ograniczenia wolności, albo karze grzywny”.

Adresatem nakazów organów, w tym PINB-u, w warunkach zaniechania czynności zapewniających należyty stan techniczny, oraz sankcji PINB-u, będzie władający tym obiektem, np. wspólnota, a nie inna osoba.

Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 14 marca 2023 r. (sygn. akt II SA/Wr 829/22) wskazuje: Art. 66 PB przewiduje, że w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska albo jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia lub środowisku, albo jest w nieodpowiednim stanie technicznym, albo powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia – organ nadzoru budowlanego nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku. Organ nadzoru budowlanego po ustaleniu wystąpienia którejkolwiek z przesłanek określonych w powyższym przepisie jest bowiem nie tylko uprawniony, ale i zobowiązany do wydania decyzji nakazującej usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Obowiązek wykonania nałożonych robót budowlanych ma przy tym charakter naprawczy, a sam ich rodzaj oraz zakres zależy od rodzaju stwierdzonych nieprawidłowości.

Odpowiadała: mgr Eugenia Śleszyńska