Page 23 - AiMN 11/2022

Czy spółdzielnia może pobierać VAT

od opłat za lokale użytkowe?

Ustawodawca odmiennie traktuje osoby, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali użytkowych.
Czynności zarządcze świadczone przez spółdzielnię mieszkaniową na rzecz tych podmiotów pozostają FINANSE
poza zakresem zwolnienia z ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji należne od nich opłaty
są objęte podatkiem VAT – orzekł Sąd Najwyższy.

Aneta Mościcka prawnik

sprawie rozpoznanej przez Sąd ustawą z dnia 19 września 2007 r. o zmia- Sąd Najwyższy podkreślił, że zgodnie z art.
Najwyższy w postanowieniu nie ustawy o podatku dochodowym od to- 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT czynności
W z 28 kwietnia 2022 r., (sygn. akt III warów i usług oraz ustawy o zwrocie oso- świadczone na rzecz:
CZP 13/22) spółdzielnia mieszkaniowa zło- bom fizycznym niektórych wydatków zwią- • członków spółdzielni, którym przysługują
żyła pozew przeciwko dwóm osobom, któ- zanych z budownictwem mieszkaniowym, spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych,
rym przysługuje spółdzielcze własnościowe stosownie do którego zwalnia się od podat- • członków spółdzielni będących właścicie-
prawo do lokalu użytkowego, a pozwani zło- ku czynności dokonywane na rzecz człon- lami lokali mieszkalnych,
żyli pozew wzajemny przeciwko spółdzielni ków, którym przysługują spółdzielcze prawa • właścicieli lokali mieszkalnych niebędą-
mieszkaniowej o zapłatę. do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni cych członkami spółdzielni
Pozwani kwestionowali wysokość opłat, będących właścicielami lokali mieszkalnych są objęte zwolnieniem z podatku VAT.
stwierdzając, że spółdzielnia bezpodstaw- lub na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych
nie podwyższała opłaty o podatek od towa- niebędących członkami spółdzielni, za które Wynika z tego, że opłaty ponoszone
rów i usług. W omawianej sprawie wysokość są pobierane opłaty zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, przez te podmioty – wobec istniejącego zwol-
opłaty zawarta w uchwale organu spółdziel- 3, 4 i 5 ustawy o spółdzielniach mieszkanio- nienia – są ustalane bez naliczenia należności
ni wydanej na podstawie statutu nie okre- wych. Z powyższego wynika, że ustawodawca z tytułu podatku VAT. Ustawodawca odmien-
ślała, że stawka tych opłat jest stawką netto. nie wymienił we wskazanym wyżej katalogu nie traktuje osoby, którym przysługują spół-
Sąd Rejonowy zasądził na rzecz spółdziel- czynności wykonywanych na rzecz osób nie- dzielcze prawa do lokali użytkowych. Czynno-
ni opłaty za korzystanie z lokalu użytkowe- będących członkami spółdzielni, którym przy- ści zarządcze świadczone przez spółdzielnię
go uznając, że w odniesieniu do osób dys- sługują spółdzielcze prawa do lokali użytko- mieszkaniową na rzecz tych podmiotów po-
ponujących spółdzielczym własnościowym wych, dlatego czynności te podlegają opo- zostają poza zakresem zwolnienia z art. 43
prawem do lokalu użytkowego opłaty z art. datkowaniem podatkiem od towarów i usług. ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku od towarów
4 ust. 11 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spół- Zarządzanie to opodatkowane i usług. W konsekwencji są one objęte podat-
dzielniach mieszkaniowych powinny zostać kiem VAT (art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8
1)
podwyższone o podatek od towarów i usług. VAT-em świadczenie usług ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług).
Sąd podkreślił, że na podstawie art. 1 ust. 3 W toku postępowania apelacyjnego Sąd Aktualizacja obowiązku podatkowego
USM. działalność spółdzielni mieszkaniowej Okręgowy miał wątpliwości, czy spółdziel- w zakresie podatku od towarów i usług wią-
w zakresie zarządzania nieruchomościami nia mieszkaniowa może podwyższać opłaty że się m.in. z tym, że należności wynikające
stanowiącymi jej mienie i nabyte na podsta- należne zgodnie z art. 4 ust. 11 USM od osób z tego podatku powinny być uwzględnione
wie ustawy mienie jej członków jest obliga- niebędących członkami spółdzielni, którym przy ponoszeniu opłat wymienionych w art.
toryjną działalnością gospodarczą. Obowiązki przysługuje spółdzielcze własnościowe pra- 4 ust. 11 USM. Znaczenie dla ustalenia wyso-
w zakresie wnoszenia opłat stanowią zapła- wo do lokalu użytkowego o kwotę podatku kości opłat powinny mieć uchwały organów
tę za czynności spółdzielni w zakresie za- od towarów i usług, przede wszystkim w sy- spółdzielni wydawane na podstawie statu-
rządzania. Czynności spółdzielni wynikają- tuacji, gdy w uchwałach organów spółdziel- tu, w których powinno się określić, czy staw-
ce z obowiązku zarządzania nieruchomo- ni wydanych na podstawie statutu nie okre- ki tych opłat są stawkami netto czy brutto. Administrator i Menedżer Nieruchomości
ściami stanowiącymi jej mienie (art. 1 ust. 3 ślono, że stawki tych opłat są stawkami net-
USM), za które uiszczane są opłaty wymie- to i skierował pytanie prawne w tej sprawie Brak uchwały w tej sprawie
nione w art. 4, stanowią odpłatne świadcze- do Sądu Najwyższeg o. Zdaniem sądu czyn- W ocenie Sądu Najwyższego brak jed-
nie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 usta- ności zarządcze wykonywane przez spół- noznacznego wskazania w treści uchwały
wy o podatku od towarów i usług, podlega- dzielnię mieszkaniową (art. 1 ust. 3 USM) lub innych aktach wewnętrznych spółdzielni
jące opodatkowaniu tym podatkiem, który to odpłatne świadczenie usług, które jest mieszkaniowej, że opłaty ustalane są według
jest elementem wpływającym na wysokość opodatkowane podatkiem VAT (art. 5 ust. wartości netto albo według wartości brutto listopad 2022
opłat, ponieważ ekonomiczny koszt podat- 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy nie jest równoznaczne w niemożnością po-
ku VAT ponosi ostateczny konsument usług. o VAT). W związku z tym należności wynika- czynienia stosownych wniosków, które Sąd
W konsekwencji zdaniem Sądu Rejonowe- jące z tego podatku powinny być uwzględ- Okręgowy powinien dokonać samodzielnie.
go spółdzielnia zgodnie z przepisami pod- nione w opłatach nakładanych przez spół- Dlatego Sąd Najwyższy odmówił wydania
wyższyła opłaty o podatek VAT, gdyż obowią- dzielnię na odbiorców jej usług, w tym tak- uchwały w tej sprawie.
zek taki wynika z art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy że na niebędących członkami spółdzielni www.administrator24.info
z dnia 11 marca 2004 r. w brzmieniu nadanym dysponentów spółdzielczego własnościo- Postanowienie Sądu Najwyższego
wego prawa do lokalu użytkowego (art. 4 z 28 kwietnia 2022 r.
1 tekst jedn. DzU z 2021 r., poz. 1208, z późn. zm., dalej: USM ust. 11 USM). (sygn. akt III CZP 13/22)

23