Czyste elewacje – wizytówką osiedla

Czyszczenie elewacji powinno być wykonywane wiosną lub latem ponieważ temperatury w tym okresie pozwalają na dokładne wyschnięcie ścian w krótkim czasie. Mycie powierzchni zalecane jest średnio raz do roku. Regularne sprawdzanie stanu elewacji pozwala uniknąć kosztownych napraw. Zimą woda z opadów wnika w pęknięcia w ścianach elewacji, a następnie pod wpływem temperatury zamarza i rozmarza, co może doprowadzić do uszkodzenia tynku. Dlatego drobne ubytki warto na bieżąco wypełniać odpowiednimi środkami.

Przed rozpoczęciem renowacji należy zdiagnozować elewację: w jakim stanie jest farba, czy widać zabrudzenia, gdzie są rysy i pęknięcia na tynku. Nowoczesne tynki, zwłaszcza organiczne tynki cienkowarstwowe, charakteryzują się wysoką trwałością. Stare tynki mineralne po pewnym czasie zaczynają pękać lub odspajać się od muru. Na elewacjach pojawiają się również zacieki z rdzy lub inne plamy, farba zaczyna się łuszczyć i może rozwijać się pleśń.

Warto też pamiętać, że budynki znajdujące się przy ruchliwej lub nieutwardzonej drodze, położone w pobliżu parków, lasów lub zbiorników wodnych, są bardziej narażone na zabrudzenia.

Do czyszczenia elewacji najlepiej wybrać środek, który nie tylko usuwa zwykłe zabrudzenia, ale także ma właściwości biobójcze – niszczy grzyby i glony na tynkach, a jednocześnie zapobiega ich ponownemu narastaniu. Po umyciu ścian tynk dobrze jest zaimpregnować, aby zabrudzenia nie osadzały się na nim zbyt szybko. Na rynku dostępne są specjalistyczne preparaty zawierające teflon, silikonowe lub silikatowe.

Powłoka zabezpieczająca – sposób na nielegalne graffiti

Graffiti może być ozdobą budynku, ale nie zawsze i wszędzie jest mile widziane. Usuwanie szpecących, nielegalne malunków ze ścian stanowi zwykle wyzwanie dla lokalnych władz, zarządców nieruchomości oraz mieszkańców. Zarządcy muszą też walczyć z nielegalnymi rysunkami tworzonymi przez wandali np. na placach zabaw.

Za usuwanie graffiti warto się wziąć jak najszybciej, gdyż im dłużej ono istnieje, tym trudniej będzie je usunąć. Przy samodzielnych próbach usuwania graffiti, dobrze jest wcześniej wypróbować stosowany środek na małej, niewidocznej powierzchni. Niestety, nawet wykorzystując specjalistyczny sprzęt do usuwania rysunków, działania mogą się okazać nieskuteczne, ponieważ różni producenci mają różne składy farb i nie wszystkie udaje się usuwać od razu. Kiedy nie udaje się usunąć graffiti, trzeba je zamalować, co z kolei generuje dodatkowe koszty.

Koszt usunięcia graffiti to kilkaset złotych. Na tę kwotę składa się nie tylko zakup specjalistycznych preparatów, lecz także czas pracy pracowników, którzy muszą usunąć malunki.

Jednym ze sposobów na ochronę miejsca przed nielegalnym graffiti, zanim jeszcze powstanie, jest zastosowanie specjalnej powłoki zabezpieczającej. Dzięki tej technologii późniejsze usunięcie malunku jest prostsze i szybsze.

Atutem tego rozwiązania jest możliwość usuwania graffiti za pomocą myjki ciśnieniowej z gorącą wodą. Dzięki temu proces usuwania jest szybki, skuteczny i nie wymaga użycia agresywnych środków chemicznych. Nie wpływa więc destrukcyjnie na czyszczoną powierzchnię oraz nie szkodzi środowisku.

Graffiti – co oprócz myjki? 

Nieestetyczne obrazy wykonane przy użyciu sprayu można też zlikwidować na kilka sposobów. Pierwszym z nich jest zamalowanie graffiti farbą. Jednak, jeśli ciemny rysunek został namalowany na białej elewacji, istnieje ryzyko, że będą prześwity i pojedyncza warstwa farby nie wystarczy, by graffiti całkowicie zniknęło.

Graffiti można także usunąć poprzez tarcie, używając szkła. Tarcie sprawdzi się szczególnie na powierzchniach, które są odporne pod względem chemicznym.

Popularną metodą jest też laser, który jest delikatny dla elewacji i przyjazny dla środowiska. Laser powoduje, że wiązki światła uderzają w rozmazaną farbę i powodują rozpadanie się jej na drobne cząsteczki. Powierzchnia, bez względu na jej rodzaj, nie ulega uszkodzeniu podczas usuwania obrazów. W związku z tym, że laser jest „łagodny” dla powierzchni, stosuje się go najczęściej przy usuwaniu graffiti na zabytkowych budynkach czy pomnikach.

Można też sięgnąć po specjalistyczne środki chemiczne. Wybór metody zależy od typu zamalowanego podłoża.

Pozbywanie się graffiti to proces czasochłonny i ryzykowny, a jeśli będzie przeprowadzony w nieodpowiedni sposób, może skutkować uszkodzeniem powierzchni. Dlatego najlepiej zatrudnić do niego specjalistów.

Wykwity na klinkierze

Wykwity na klinkierze powstają w wyniku rozpuszczania się soli zawartych w klinkierze lub zaprawie. Pod wpływem wilgoci, sole te są wymywane na powierzchnię muru, gdzie wysychają, a na murze pozostaje biały nalot. Nie wpływa on na trwałość muru, ale może wyglądać nieestetycznie.

Aby temu zapobiec, należy chronić klinkier przed wilgocią na każdym etapie prac. Przy pracach murarskich należy pamiętać, aby wykonywać je tylko w ciepłe i suche dni, a wykończone fragmenty osłaniać na wypadek deszczu. W przypadku ściany trójwarstwowej, należy zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza i możliwość przewietrzania ściany wewnątrz. Ważna jest wysoka jakość wykonania wszystkich spoin i obróbek blacharskich. Zaprawa powinna być przeznaczona specjalnie do klinkieru i nie zawierać wapna.

Dla trwałego usunięcia wykwitów, potrzebne będzie zlokalizowanie miejsc, gdzie wilgoć dostaje się do wnętrza muru. Mogą to być wykruszone lub popękane elementy – należy je doszczelnić i wtedy przystąpić do czyszczenia elewacji.

Czyszczenie powinno się rozpocząć od przetarcia elewacji suchą szczotką, aby odpylić jak najwięcej soli. Później dopiero można zmyć ciepłą wodą (przykładowo myjką ciśnieniową) to, czego nie udało się usunąć na sucho. Jeśli dalej widać zanieczyszczenia, można zastosować specjalne środki do usuwania wykwitów.

Po oczyszczeniu elewacji dobrze jest pokryć ją specjalnym olejem do klinkieru, który zabezpiecza przed dostawaniem się wilgoci do konstrukcji.

Mikroorganizmy i nalot na elewacji

Pojawienie się mchów, alg czy pleśni na budynku może wynikać z długotrwałego narażania elewacji na działanie opadów atmosferycznych i wysokiej nasiąkliwości. Niewłaściwy dobór samego tynku również może powodować namnażanie mikroorganizmów.

Wystąpienie mikroorganizmów na elewacji nie musi oznaczać zrywania istniejącego systemu ociepleń i przeprowadzania modernizacji budynku. Na rynku dostępne są preparaty, które umożliwiają czyszczenie elewacji przy jednoczesnym zwalczaniu mikroorganizmów.

Pojawienie się nalotu na ścianach budynku jest trudne do przewidzenia. Za jego powstawanie są odpowiedzialne grzyby i glony, które razem tworzą porosty. Na nalot narażone są szczególnie budynki znajdujące się tuż obok skupisk zieleni, lasów, terenów podmokłych i zbiorników wodnych. Dodatkowo, gdy ściany są osłonięte drzewami lub cieniem budynku sąsiedzkiego, wilgoć może się długo utrzymywać, co z kolei sprzyja rozwojowi glonów.

Glony i grzyby na zewnątrz nie są niebezpieczne dla mieszkańców. Niestety ich rozwój powoduje, że ściany wyglądają mało estetycznie i ulegają szybszej degradacji.

Biokorozja materiałów budowlanych

Stopniowa degradacja materiałów budowlanych pod wpływem organizmów takich jak bakterie, grzyby, glony, mchy, porosty, rośliny oraz odchody ptaków nosi nazwę biokorozji. Proces zależy od wielu czynników, takich jak właściwości fizykochemiczne, w tym jakość i struktura zastosowanych materiałów, a także rodzaj organizmów powodujących niszczenie.

Zmiany klimatyczne mają coraz większy wpływ na powstawanie biokorozji. Wzrost liczby dni deszczowych i wilgotności przyspiesza erozję materiałów chroniących elewacje przed rozwojem drobnoustrojów. Równie ważnym czynnikiem jest zacienienie, które opóźnia proces osuszania elewacji po deszczach. Skażenie mikrobiologiczne (glony, grzyby) pojawia się zatem w pierwszej kolejności i głównie na elewacjach o ekspozycji północnej i również północno-zachodniej. Zmiana klimatu wpływa również na liczebność i różnorodność mikroorganizmów, zarodników i komórek zawieszonych w powietrzu.

Większość powłok o charakterze strukturalnym ma chropowatą strukturę, co powoduje gromadzenie się brudu w porach i łatwiejsze osadzanie się mikroorganizmów, nawet jeśli ocieplenie ściany zewnętrznej jest poprawnie wykonane. Ponadto, jeśli pojawią się błędy na etapie kształtowania struktury np. tynków cienkowarstwowych, proces biokorozji w tych obszarach zostanie przyspieszony.

Ważną przyczyną powstawania zacieków, a zatem obszarów cyklicznie ulegających zawilgoceniu jest nieprawidłowy montaż parapetów czy okuć elementów elewacji. Podobnie jest w przypadku elementów przebijających ocieplenie punktowo takich jak przewody, łączniki mocujące elementy na elewacji czy bariery.

Rozwój mikroorganizmów niszczy nie tylko walory estetyczne elewacji, ale przede wszystkim ze względu na aktywność metaboliczną drobnoustrojów prowadzi po pewnym czasie do uszkodzeń mechanicznych. Dlatego pewność co do ochrony mikrobiologicznej materiałów, jakimi wykończone są elewacje budynków, powinna być jednym z ważniejszych kryteriów oceny parametrów warstw zewnętrznych systemów ociepleń ETICS. Ten rodzaj ocieplenia ścian zewnętrznych budynków jest od wielu lat najczęściej stosowaną metodą w przypadku budynków nowych i poddawanych termomodernizacji.

Glony i grzyby można usuwać mechanicznie, np. wypłukać przy pomocy wody pod ciśnieniem lub oczyść ściany szczotkowaniem. Można również użyć środków biobójczych do zniszczenia zarodników grzybów, aby porastanie nie wróciło. Warto też naprawić uszkodzenia, a następnie zabezpieczyć ściany produktami z nowoczesnymi technologiami. Ponadto, jednym ze znanych sposobów radzenia sobie z problemem nadmiernej biodeterioracji jest zastosowanie farb i tynków z dodatkiem substancji wykazujących działanie bójcze lub hamujące rozwój mikroorganizmów.

Efekt „biedronki” 

Podczas remontu elewacji zdarza się, że na ścianach pojawiają się kropki o średnicy nawet kilku centymetrów. Mogą one występować pojedynczo lub tworzyć regularną siatkę, upodabniając budynek do biedronki.

Źródłem plam na elewacjach nie są złej jakości materiały budowlane, ale błędy popełnione na etapie prac wykończeniowych ocieplenia. Układ kropek jest zależny od rozmieszczenia kołków, którymi mocowane są płyty termoizolacyjne. Dzieje się tak, gdy łączniki mechaniczne zostały osadzone na zbyt dużej głębokości, a powstały ubytek uzupełniono za pomocą kleju. Punkty te cechują się gorszą izolacyjnością ciepła i innym stopniem gromadzenia wilgoci, co zmienia tempo wysychania poszczególnych części elewacji.

Efekt biedronki na elewacji, która została świeżo wykonana, jest przejściowy. Przebarwienia powstają podczas wilgotnej, chłodnej pogody i znikają po całkowitym wyschnięciu elewacji. Niestety po jakimś czasie efekt biedronki na elewacji może pozostać na stałe. Dzieje się tak, gdy brud, kurz, grzyby i glony osadzają się w miejscach stale narażonych na wysoką wilgotność.

Każdy wbity podczas ocieplania kołek w ścianie oznacza pojawienie się mostka termicznego. Tzw. dyble cechują się gorszą izolacyjnością cieplną niż styropian, przez co nawet prawidłowo osadzony kołek, który został tylko zlicowany z płaszczyzną ocieplenia, może z biegiem czasu spowodować efekt biedronki na elewacji.

Efekt biedronki na elewacji nie przyczynia się co prawda do obniżenia funkcjonalności technicznej ocieplenia, ale negatywnie wpływa na estetykę elewacji. Sposobem na uniknięcie pojawienia się plamek jest zastosowanie łączników mechanicznych wysokiej klasy, które ograniczają groźbę powstawania mostków termicznych.

Gdy już plamki się pojawią, nie wystarczy regularne czyszczenie lub mycie warstwy wierzchniej. Trzeba nałożyć nową warstwę izolacji termicznej lub zerwać dotychczasowe ocieplenie i wykonać je na nowo.

Co po czyszczeniu – nowe technologie

Jeżeli elewacja po czyszczeniu wymaga renowacji lub zmiany kolorystyki, można ją pomalować specjalną farbą silikonową egalizacyjną. Tego rodzaju farba ma bardzo dobre właściwości kryjące i wypełnia mikropęknięcia powstałe na elewacji. Jest wodoodporna i paroprzepuszczalna, więc można ją zastosować do pomalowania ocieplenia wykonanego ze styropianu oraz z wełny mineralnej. Farba ma właściwości samoczyszczące i dodatkowo wzbogacona jest środkami, które zapobiegają tworzeniu się mikroorganizmów. Można ją nanosić na powierzchnię tynku ręcznie lub maszynowo.