Podatek od nieruchomości w nowo wybudowanych budynkach

W sprawie rozpoznanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. w wyroku z dnia 4 czerwca 2020 r. (sygn. akt I SA/Go 128/20) podatnik kupił wyodrębnione mieszkanie o powierzchni 45,59 m² oraz garaż i komórkę lokatorską wraz z gruntem. Pomimo wezwania organu, nie złożył informacji o nabytej nieruchomości. Burmistrz wszczął postępowanie w sprawie wymiaru podatku od nieruchomości na 2019 rok, które zakończyło się wydaniem decyzji ustalającej podatek od nieruchomości na 2019 rok w kwocie 128 zł i określającej wysokość rat i terminy ich płatności przy uwzględnieniu okresu od kwietnia do grudnia 2019 r. W uzasadnieniu burmistrz wskazał, że wysokość podatku ustalił na podstawie złożonej przez sprzedającego informacji o sprzedanym lokalu oraz danych z ewidencji gruntów i budynków.

Podatnik złożył odwołanie. Zarzucił organowi podatkowemu pierwszej instancji, że decyzja jest sprzeczna z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 1170, z późn., dalej: UPOL), zgodnie z którym, jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy jest istnienie budowli albo budynku lub jej części, to obowiązek podatkowy powstaje 1 stycznia roku następnego po roku, w którym budowa została zakończona.

SKO: decyduje nabycie prawa własności

Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję burmistrza. Za prawidłowe uznało ustalenia organu pierwszej instancji, że podstawą zobowiązania podatkowego w omawianej sprawie jest przepis art. 6 ust. 1, a nie jak wskazał podatnik – art. 6 ust. 2 UPOL. Zgodnie z art. 6 ust. 1 obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

SKO podkreśliło, że decydujące o powstaniu obowiązku podatkowego, określonego w ww. regulacji jest nabycie prawa własności budynku (budowli), a w niektórych przypadkach – ich posiadanie. W wyniku zakończenia budowy powstaje nowy przedmiot podatku od nieruchomości – nieistniejący wcześniej budynek (budowla). Wówczas obowiązek podatkowy powstaje, zgodnie z art. 6 ust. 2 UPOL, od początku roku następującego po roku, w którym wybudowano budynek (budowlę) lub rozpoczęto jego użytkowanie.

W ocenie SKO, skoro podatnik aktem notarialnym nabył wybudowaną już nieruchomość (istniejącą wyodrębnioną część budynku obejmującą lokal mieszkalny, części wspólne oraz grunt), to prawidłowo uznał organ pierwszej instancji, że owo nabycie lokalu w dniu sporządzenia tego aktu (w omawianej sprawie w marcu 2019 r.), a nie jego wybudowanie przez dewelopera, spowodowało powstanie obowiązku podatkowego. Podatnik złożył skargę do WSA w Gorzowie Wlkp. Zdaniem podatnika data nabycia przez niego nieruchomości lokalowej od dewelopera tj. data zawarcia aktu notarialnego nie jest datą zamkniętą nabycia, ponieważ wpłacając w okresie wcześniejszym środki na budowę nieruchomości współuczestniczył w budowie tej nieruchomości. Ten fakt uzasadnia zastosowanie przepisu art. 6 ust. 2 UPOL.

WSA: podatnik ma rację – to lex specialis

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim uchylił decyzję SKO i burmistrza. W uzasadnieniu wyroku podkreślił, że w omawianej sprawie istnieje orzecznictwo sądów. Według pierwszego czym innym jest nabycie władania nad istniejącym budynkiem (budowlą), a czym innym jest wybudowanie nowego budynku (budowli). W związku z tym, jeżeli ktoś kupuje istniejący budynek lub budowlę, o powstaniu obowiązku podatkowego decyduje nabycie prawa do władania tym obiektem. W tej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 6 ust. 1 UPOL, tj. od początku miesiąca następującego po miesiącu, w którym nabyta została własność budynku (budowli). Natomiast w przypadku, gdy ktoś wybuduje budynek lub budowlę, okolicznością decydującą o powstaniu obowiązku jest istnienie tego budynku lub budowli. Wówczas obowiązek podatkowy powstaje, co wynika za art. 6 ust. 2 UPOL, od początku roku następującego po roku, w którym wybudowano budynek (budowlę) lub rozpoczęto użytkowanie budynku.

Z kolei, według przedstawicieli drugiego poglądu, szczególny moment powstania obowiązku podatkowego dotyczy wszystkich nowo wybudowanych obiektów budowlanych, zarówno tych wzniesionych przez podatnika nakładem własnym, jak i przez niego nabytych.

Sąd podkreślił, że obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym wystąpiły okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku (art. 6 ust.1 UPOL). Od tej generalnej zasady ustawodawca przewidział w art. 6 ust. 2 UPOL wyjątek – jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona, albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli, albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem. Art. 6 ust. 2 UPOL stanowi lex specialis wobec art. 6 ust. 1 UPOL, co oznacza, że pierwszy z nich powinien być stosowany w każdym wypadku, gdy nie będzie możliwe zastosowanie drugiego z tych przepisów, w myśl reguły kolizyjnej lex specialis derogat legi generali1. Określony w art. 6 ust. 2 UPOL moment powstania obowiązku podatkowego, dotyczy wszystkich nowo wybudowanych budynków, budowli lub ich części, niezależnie od tego, czy ich właścicielem lub posiadaczem jest inwestor, czy też nabywca. A zatem, wbrew stanowisku prezentowanemu przez organy podatkowe obu instancji, w omawianej sprawie obowiązek podatkowy powstał w sposób przewidziany w art. 6 ust. 2 UPOL, tj. z dniem 1 stycznia 2020 r. ponieważ oddanie do użytkowania tego budynku nastąpiło w lutym 2019 r. na podstawie decyzji powiatowego inspektora nadzoru budowlanego.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!