Sprawozdanie finansowe spółdzielni mieszkaniowej

Przed nami Walne Zgromadzenia, które obowiązkowo do 30 czerwca 2013 r. muszą zwołać Zarządy Spółdzielni Mieszkaniowych i przedłożyć sprawozdanie finansowe za miniony okres obrotowy i z działalności spółdzielni w 2012 roku.

Spółdzielnie mieszkaniowe, tak jak spółdzielnie z innej branży, prowadzą działalność na podstawie ustawy Prawo spółdzielcze z dnia 16 września 1982 r. (DzU 2003; Nr 188; poz. 1848 z późn. zm.) oraz innych ustaw i zarejestrowanego statutu. W odniesieniu do działalności spółdzielni mieszkaniowych, poza wyżej wyszczególnionymi aktami prawnymi, mają zastosowanie przepisy Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (USM) z dnia 15 grudnia 2000 r. (DzU 2003; Nr 119; poz. 1116 z późn. zm.). Spółdzielnia, jak stanowi art. 1 § 1. i art. 67 ustawy Prawo spółdzielcze, prowadzi w interesie swoich członków wspólną działalność gospodarczą na zasadach rachunku ekonomicznego, przy zapewnieniu korzyści członkom spółdzielni. Ponadto spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska. Celem spółdzielni mieszkaniowej jest, zgodnie z zapisem art. 1 ust. 1 USM, „zaspakajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Natomiast przedmiotem działalności spółdzielni mieszkaniowej może być:

• Budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych.
• Budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych.
• Budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów.
• Udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych.
• Budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.
• Spółdzielnia mieszkaniowa ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków.
• Statut spółdzielni mieszkaniowej określa, którą działalność spośród wymienionych powyżej prowadzi spółdzielnia.
• Spółdzielnia mieszkaniowa może zarządzać nieruchomością niestanowiącą jej mienia lub mienia jej członków na podstawie umowy zawartej z właścicielem (współwłaścicielami) tej nieruchomości.
• Spółdzielnia może prowadzić również inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli działalność ta związana jest bezpośrednio z realizacją celu, o którym mowa w art. 1 ust.1 Ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych cytowanym powyżej tj. „zaspakajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu”.

Statuty spółdzielni mieszkaniowych, poza wyżej wyszczególnionymi rodzajami działalności gospodarczej, zawierają także zapisy o innych niż wyżej wyszczególnione zakresy działalności gospodarczej, które spółdzielnia zamierza realizować. Najczęściej jest to działalność w zakresie telekomunikacji – telewizja kablowa. Obecnie coraz powszechniej także usługi Internetu.

Spółdzielnie mieszkaniowe jako jednostki posiadające osobowość prawną

Spółdzielnie mieszkaniowe są jednostkami posiadającymi osobowość prawną. Zatem zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z przepisami Ustawy o rachunkowości (DzU z 2009 r.; Nr 152 poz.1223 z późn. zm.) z dnia 29 września 1994 r.

Sprawozdanie finansowe spółdzielni mieszkaniowej

Obowiązek sporządzania sprawozdania finansowego wynika z postanowień art. 45 Ustawy o rachunkowości. Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych oraz na inny dzień bilansowy. Sprawozdanie finansowe składa się z:

• bilansu;
• rachunku zysków i strat;
• informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia;
• sprawozdania finansowe jednostek w tym spółdzielni mieszkaniowych, które podlegają corocznemu badaniu, obejmują także zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym.

Do rocznego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z działalności jednostki, jeżeli obowiązek jego sporządzenia wynika z ustawy lub odrębnych przepisów (art. 45 ust. 4 Ustawy o rachunkowości). Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej na mocy art. 49 ust. 1 Ustawy o rachunkowości obowiązany jest sporządzić wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym sprawozdanie z działalności spółdzielni mieszkaniowej.

Sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności jednostki sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej. Dane liczbowe można wykazywać w zaokrągleniu do tysięcy złotych, jeżeli nie zniekształca to obrazu jednostki zawartego w sprawozdaniu finansowym oraz w sprawozdaniu z działalności (art. 45 ust. 5 Ustawy o rachunkowości).

Bilans

W bilansie wykazywane są stany aktywów i pasywów na dzień kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy. W przypadku sporządzania bilansu na inny dzień bilansowy, w bilansie wykazuje się stany aktywów i pasywów na ten dzień oraz na dzień kończący rok obrotowy bezpośrednio poprzedzający ten dzień bilansowy. Wykazywana w aktywach bilansu wartość poszczególnych grup składników aktywów wynika z ich wartości księgowej (bez aktywów finansowych i zobowiązań finansowych), skorygowanych o dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne lub umorzenia oraz odpisy aktualizujące, w tym również z tytułu trwałej utraty wartości składników aktywów trwałych; odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników aktywów obrotowych; odpisy aktualizujące wartości należności.

Aktywa finansowe i zobowiązania finansowe wykazuje się w bilansie w kwocie netto po kompensacie, jeżeli jednostka ma bezwarunkowe prawo do kompensaty aktywów i zobowiązań danego rodzaju i zamierza je rozliczyć w kwocie netto albo jednocześnie wydać składnik aktywów finansowych i rozliczyć zobowiązanie finansowe. Jeżeli w myśl odrębnych przepisów w ciągu roku dokonywane są odpisy z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego, to wykazuje się je ze znakiem ujemnym w odrębnej pozycji pasywów „kapitał (fundusz) własny”, w pozycji „Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)”. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych oraz inne fundusze tworzone na podstawie odrębnych przepisów, niezaliczone do kapitałów (funduszów) własnych, wykazuje się w pasywach bilansu w grupie zobowiązań jako fundusze specjalne. Bilans spółdzielni mieszkaniowej powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do Ustawy o rachunkowości.

Rachunek zysków i strat

W rachunku zysków i strat wykazywane są oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy. W przypadku sporządzania rachunku zysków i strat za inny okres sprawozdawczy, w rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący okres sprawozdawczy oraz analogiczny okres sprawozdawczy poprzedniego roku obrotowego. W przypadku, gdy jednostka przewiduje zaprzestanie określonego zakresu działalności, mającego wpływ na przychody i koszty przyszłych okresów sprawozdawczych przy zachowaniu zasady kontynuacji – odpowiednie przychody i koszty z tym związane wykazuje się odrębnie od przychodów i kosztów działalności kontynuowanej. Rachunek zysków i strat powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do Ustawy o rachunkowości, w wariancie kalkulacyjnym albo porównawczym. Wyboru dokonuje kierownik jednostki – Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej.

Informacja dodatkowa

Informacja dodatkowa powinna zawierać istotne dane i objaśnienia niezbędne do tego, aby sprawozdanie finansowe odpowiadało warunkom określonym w przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiało sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy (art. 4 ust. 1 Ustawy o rachunkowości), a w szczególności obejmować wprowadzenie do sprawozdania finansowego, zawierające opis przyjętych zasad (polityk) rachunkowości, w tym metod wyceny i sporządzenia sprawozdania finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru, oraz przedstawienie przyczyn i skutków ich ewentualnych zmian w stosunku do roku poprzedniego. Informacja dodatkowa powinna zawierać dodatkowe informacje i objaśnienia do pozycji bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych za okresy sprawozdawcze objęte sprawozdaniem finansowym. Powinna także zawierać proponowany podział zysku lub pokrycia straty; podstawowe informacje dotyczące pracowników i organów jednostki oraz inne istotne informacje dla zrozumienia sprawozdania finansowego. Zakres informacji dodatkowej sporządzonej przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji określa załącznik nr 1 do Ustawy o rachunkowości. 

Kwestie związane m.in. z odpowiedzialnością za sprawozdanie finansowe z działalności spółdzielni oraz badanie rocznego sprawozdania finansowego omówione zostaną w następnym numerze „Administratora”

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!