Klimatyzacja w budynkach i mieszkaniach zgodna z charakterystyką energetyczną budynku

Kontrole systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji obejmują ocenę sprawności tych systemów oraz ich dostosowania do potrzeb użytkowych budynku. Nie dokonuje się kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji, w których od ostatniej takiej kontroli nie dokonano zmian mających wpływ na ich efektywność energetyczną.

Kontrola okresowa budynków

Charakterystyka energetyczna jest problemem złożonym. Zarówno ustawodawstwo UE, jak również polskie, nie zawiera odpowiedzi na wszystkie stawiane pytania związane z efektywnością energetyczną budynków. Środki służące dalszej poprawie charakterystyki energetycznej budynków powinny uwzględniać warunki klimatyczne i lokalne oraz wewnętrzne środowisko klimatyczne, a także opłacalność ekonomiczną. Środki te nie powinny mieć wpływu na inne wymagania, dotyczące budynków, takie jak: dostępność, bezpieczeństwo, zamierzone przeznaczenie budynku.

Zgodnie z obowiązkiem zapisanym w art. 23 ust. 1, 2 i 3 Ustawy o charakterystyce energetycznej budynku właściciel lub zarządca budynku jest zobowiązany poddać budynki w czasie ich użytkowania kontroli okresowej, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na ocenie efektywności energetycznej zastosowanych urządzeń chłodniczych, o mocy chłodniczej nominalnej większej niż 12 kW. Kontrole systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji obejmują ocenę sprawności tych systemów oraz ich dostosowania do potrzeb użytkowych budynku.

Nie dokonuje się kontroli systemu ogrzewania lub klimatyzacji, w których od ostatniej takiej kontroli nie dokonano zmian, mających wpływ na ich efektywność energetyczną.

Kontroli systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji w budynku może dokonywać osoba, która ma:

• uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej lub
• kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i zużywających ciepło oraz innych urządzeń energetycznych,
• i jest wpisana do wykazu osób uprawnionych do kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji.
   

Kontrola systemu ogrzewania

Z przeprowadzonej kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji sporządza się protokoły (z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, w którym prowadzony jest centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków).Osoba przeprowadzająca kontrolę systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji przekazuje osobie zlecającej kontrolę protokół w postaci papierowej, opatrzony numerem nadanym w systemie teleinformatycznym. Protokół jest podpisywany przez osobę przeprowadzającą kontrolę systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji i osobę zlecającą kontrolę (art. 28 ust. 1–4 ww. ustawy).

Właściciel lub zarządca budynku jest obowiązany do przechowywania protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji przez okres użytkowania budynku.

Na mocy art. 41 pkt 3 Ustawy o charakterystyce energetycznej budynku, kto nie spełnia obowiązku (obowiązku właściciela lub zarządcy do poddawania budynków w czasie ich użytkowania kontroli okresowej, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na ocenie efektywności energetycznej zastosowanych urządzeń chłodniczych o mocy chłodniczej nominalnej większej niż 12 kW – przyp. aut.) – podlega karze grzywny.

Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie przebudowy lub remontu budynku wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, w tym przedsięwzięcia termomodernizacyjne i remontowe:

• docieplenie ścian, stropów, podłóg na gruncie, fundamentów, stropodachów lub dachów;
• modernizacja lub wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, świetlików, bram wjazdowych lub zmiana powierzchni przeszkleń w przegrodach zewnętrznych budynków;
• montaż urządzeń zacieniających okna;
• modernizacja systemu ogrzewania lub systemu przygotowania ciepłej wody użytkowej (np. izolacja cieplna, równoważenie hydrauliczne, zastosowanie wysokosprawnych źródeł ciepła wraz z automatyką, zmniejszenie strat ciepła związanych z jego akumulacją, regulacją oraz wykorzystywaniem);
• likwidacja liniowych i punktowych mostków cieplnych;
• modernizacja systemu wentylacji polegająca na:
  • montażu układu odzysku ciepła (rekuperacji),
  • zastosowaniu gruntowych wymienników ciepła,
  • izolacji kanałów nawiewnych i wywiewnych transportujących powietrze wentylacyjne,
  • montażu systemów optymalizujących strumień objętości oraz parametry jakościowe powietrza wentylacyjnego doprowadzanego do pomieszczeń w zależności od potrzeb użytkownika;
• modernizacja systemu klimatyzacji poprzez dostosowanie tego systemu do potrzeb użytkowych budynku (np. dostosowanie strumienia powietrza do rzeczywistego obciążenia, zastosowanie układów z bezpośrednim odparowaniem, opartych o indywidualne klimatyzatory lub zastosowanie alternatywnych metod chłodzenia);
• modernizacja lub wymiana dźwigów wraz z ich napędami i oświetleniem;
• instalacja urządzeń pomiarowo-kontrolnych, teletransmisyjnych oraz automatyki w ramach wdrażania systemów zarządzania energią.

Charakterystyka energetyczna

Weryfikacja świadectwa charakterystyki energetycznej polega na sprawdzeniu:

• prawidłowości i rzetelności określenia danych służących do wyznaczenia charakterystyki energetycznej rozpatrywanego budynku lub części budynku oraz wyników zawartych w świadectwie charakterystyki energetycznej;
• prawidłowości zawartych w świadectwie charakterystyki energetycznej zaleceń, pod kątem ich dostosowania do rozpatrywanego budynku lub części budynku;
• przy uwzględnieniu przepisów dotyczących metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej, sposobu sporządzania oraz wzorów świadectw charakterystyki energetycznej, przepisów techniczno-budowlanych, zasad wiedzy technicznej oraz dokumentów lub ich kopii lub danych.

Weryfikacja protokołu z kontroli polega na sprawdzeniu:

• w przypadku systemu ogrzewania:
  • prawidłowości i rzetelności dokonanej oceny stanu technicznego systemu, efektywności energetycznej kotłów oraz ich dostosowania do potrzeb użytkowych budynku w zakresie wyznaczenia wartości sprawności kotła i oceny tej sprawności,
  • prawidłowości zawartych w protokole zaleceń, pod kątem ich dostosowania do rozpatrywanego budynku – przy uwzględnieniu przepisów wydanych na podstawie art. 30 ustawy, przepisów techniczno-budowlanych oraz zasad wiedzy technicznej;
• w przypadku systemu klimatyzacji:
  • prawidłowości i rzetelności dokonanej oceny efektywności energetycznej urządzeń chłodniczych w zakresie oceny:
    – sprawności źródła chłodu,
    – dostosowania systemu do potrzeb użytkowych budynku,
    – mocy właściwej wentylatorów,
  • prawidłowości zawartych w protokole zaleceń.

Weryfikacji dokonywanej z urzędu podlegają świadectwa charakterystyki energetycznej i protokoły z kontroli, wybrane losowo spośród świadectw i protokołów zawartych w wykazach.

Weryfikację, dokonywaną na wniosek, należy zakończyć w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia wpływu wniosku. Jej efektem powinno być sprawozdanie, zawierające, m.in.:

• wskazanie, czy weryfikacja jest dokonywana z urzędu czy na wniosek;
• w przypadku weryfikacji dokonywanej na wniosek:
  • datę wpływu wniosku,
  • nieprawidłowości wskazane we wniosku,
• numer świadectwa charakterystyki energetycznej lub protokołu z kontroli
• datę rozpoczęcia weryfikacji;
• wyniki weryfikacji, w tym wskazanie rażących i oczywistych błędów w świadectwie charakterystyki energetycznej albo protokole z kontroli w przypadku ich stwierdzenia.

Sprawozdanie z weryfikacji wszczętej z urzędu, sporządzone w jednym egzemplarzy, powinno być przechowywane przez urząd obsługujący ministra.

Sprawozdanie z weryfikacji dokonywanej na wniosek sporządza się w trzech jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden egzemplarz przekazuje się osobie, na której wniosek dokonano weryfikacji, a drugi osobie, która sporządziła świadectwo charakterystyki energetycznej lub protokół z kontroli.

Środki służące dalszej poprawie charakterystyki energetycznej budynków powinny uwzględniać warunki klimatyczne i lokalne oraz wewnętrzne środowisko klimatyczne, a także opłacalność ekonomiczną. Środki te nie powinny mieć wpływu na inne wymagania, dotyczące budynków, takie jak dostępność, bezpieczeństwo i zamierzone przeznaczenie budynku.

Metodologia obliczeń świadectwa charakterystyki energetycznej

Charakterystyka energetyczna budynków powinna być obliczana na podstawie metodologii, która może być zróżnicowana na poziomie krajowym i regionalnym.

Oprócz charakterystyki cieplnej metodologia ta obejmuje inne czynniki, odgrywające coraz ważniejszą rolę, takie jak rodzaj stosowanych instalacji grzewczych i klimatyzacyjnych, stosowanie energii ze źródeł odnawialnych, elementy pasywnego ogrzewania i chłodzenia, zacienienie, jakość powietrza wewnątrz budynku, odpowiednie światło naturalne oraz projekt budynku.

Podstawą metodologii stosowanej do obliczenia charakterystyki energetycznej powinien być nie tylko sezon grzewczy, lecz także całoroczna charakterystyka energetyczna budynku. Metodologia ta powinna uwzględniać aktualne normy europejskie.

Należy zatem określić minimalne wymagania, dotyczące charakterystyki energetycznej budynków i elementów budynków. Powinny one być określone w sposób zapewniający osiągnięcie optymalnej pod względem kosztów równowagi między wymaganymi nakładami i kosztami energii zaoszczędzonymi podczas cyklu życia budynku, bez uszczerbku dla prawa państw członkowskich do określenia minimalnych wymagań, które byłyby efektywniejsze energetycznie niż optymalne pod względem kosztów poziomu efektywności energetycznej.

Cel, jakim jest osiągnięcie poziomów efektywności energetycznej, które byłyby opłacalne ekonomicznie lub optymalne pod względem kosztów, może w niektórych okolicznościach, np. w świetle różnic klimatycznych, uzasadniać określenie przez państwa członkowskie wymagań opłacalności ekonomicznej lub optymalności pod względem kosztów dla elementów budynków; wymagania te w praktyce ograniczyłyby stosowanie produktów budowlanych zgodnych z normami określonymi w prawodawstwie unijnym pod warunkiem, że wymagania te nie stanowią nieuzasadnionej bariery rynkowej.

Budynki mają wpływ na długoterminowe zużycie energii. Zakładając długi cykl renowacji istniejących budynków, nowe i istniejące budynki poddawane ważniejszym renowacjom, powinny spełniać minimalne wymagania, dotyczące charakterystyki energetycznej, dostosowane do lokalnego klimatu.

Ponieważ zastosowanie alternatywnych systemów dostaw energii nie jest na ogół wykorzystywane w pełnym zakresie, w przypadku nowych budynków i niezależnie od ich wielkości należy rozważyć możliwość realizacji alternatywnych systemów zaopatrzenia w energię, zgodnie z zasadą uprzedniego zapewnienia ograniczenia potrzeb energii na ogrzewanie i chłodzenie do poziomów optymalnych pod względem kosztów.

Ważniejsze renowacje budynków istniejących, niezależnie od ich wielkości, są okazją do podejmowania opłacalnych ekonomicznie działań dla poprawy charakterystyki energetycznej.

Potencjalni nabywcy i najemcy budynku lub modułu budynku powinni otrzymywać – na świadectwie charakterystyki energetycznej – właściwe informacje dotyczące charakterystyki energetycznej budynku i praktyczne rady na temat poprawy tej charakterystyki. Kampanie informacyjne mogą służyć dalszemu zachęcaniu właścicieli i najemców do poprawy charakterystyki energetycznej ich budynku lub modułu budynku. Właścicieli i najemców budynków komercyjnych należy także zachęcać do wymiany informacji dotyczących rzeczywistego zużycia energii, aby udostępnione dane umożliwiły podjęcie rozważnych decyzji co do koniecznych ulepszeń.

Świadectwo charakterystyki energetycznej powinno również dostarczać informacji na temat faktycznego wpływu ogrzewania i chłodzenia na potrzeby energetyczne budynku, na jego zużycie energii pierwotnej i emisję dwutlenku węgla.

Ze względu na opłacalność ekonomiczną powinno być możliwe ograniczenie minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej do odnowionych części, które są najistotniejsze dla charakterystyki energetycznej budynku.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!