Wspieranie termomodernizacji i pomoc dla zarządców

Pojęcie modernizacja, nie posiadające definicji legalnej, oznacza unowocześnienie, uwspółcześnienie produktu, trwałe ulepszenie, np. istniejącego obiektu budowlanego prowadzące do zwiększenia jego wartości użytkowej.Obejmuje prace związane z podnoszeniem walorów estetycznych i użytkowych budynku lub innego produktu.

Premia termomodernizacyjna

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, premia termomodernizacyjna przysługuje, jeżeli kwota kredytu, stanowi co najmniej 50% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

Dotychczas o wsparcie w formie premii remontowej mogły ubiegać się osoby fizyczne, wspólnoty mieszkaniowe z większościowym udziałem osób fizycznych, spółdzielnie mieszkaniowe oraz towarzystwa budownictwa społecznego. Po zmianach o takie wsparcie mogą również ubiegać się gminy i wspólnoty mieszkaniowe z większościowym udziałem gminy.

W przypadku, gdy wszystkie lokale mieszkalne znajdujące się w budynku wchodzą w skład mieszkaniowego zasobu gminy, premia remontowa wynosi 50% wartości zrealizowanego przedsięwzięcia remontowego. Jeżeli budynek jest wpisany są do rejestru zabytków, lub znajduje się na terenie wpisanym do tego rejestru, premia wynosi aż 60% kosztów przedsięwzięcia.

W związku z powyższym istotne jest, aby przy prowadzeniu prac termomodernizacyjnych wykonać dodatkowe połączenia warstwy fakturowej z warstwą konstrukcyjną ścian zewnętrznych (za pomocą kotew stalowych). Wykonanie takich połączeń w budynkach wielkopłytowych może stanowić ok. 38–46% wartości przeprowadzenia termomodernizacji, a więc znacząco zwiększa wartość całej inwestycji.

W ustawie wskazano katalog czynności, które składają się na wykonanie takiego połączenia: wykonanie dokumentacji technicznej, nabycie materiałów oraz przeprowadzenie robót.

Należy przy tym zauważyć, że dodatkowe wsparcie może zostać udzielone jedynie w przypadku, gdy z audytu energetycznego będzie wynikało, że po przeprowadzeniu termomodernizacji budynek będzie spełniał wymagania minimalne w zakresie oszczędności energii i izolacyjności cieplnej, na poziomie odpowiadającym wymaganiom w okresie od dnia 31 grudnia 2020 r. – a więc na poziomie, jaki odpowiada „budynkowi o niemal zerowym zużyciu energii”.

Z nowym narzędziem wsparcia wiąże się zmiana w zakresie dokumentów wymaganych przy wniosku o przyznanie premii termomodernizacyjnej.

Podstawowym celem termomodernizacji budynku jest zmniejszenie zużycia energii oraz związane z tym zmniejszenie kosztów zapewnienia odpowiednich warunków komfortu użytkowania i odpowiedniego mikroklimatu w pomieszczeniach.

Najczęściej trzeba w tym celu ocieplić przegrody zewnętrzne, wymienić lub wyremontować okna, zmodernizować lub wymienić system grzewczy, unowocześnić system wentylacji i usprawnić system wytwarzania ciepłej wody.

Wysokość premii termomodernizacyjnej

Premia termomodernizacyjna wynosi 16% kosztów inwestycji. Sposób obliczania premii został uproszczony: zniesione zostało dotychczasowe ograniczenie wysokości premii do dwukrotności rocznych oszczędności kosztów energii. Ma to zachęcić beneficjentów do realizacji kompleksowych i pogłębionych przedsięwzięć termomodernizacyjnych.

Wysokość premii termomodernizacyjnej stanowi 16% kosztów poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

W przypadku, gdy wraz z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w budynku zostanie zainstalowana mikroinstalacja odnawialnego źródła energii o mocy maksymalnej co najmniej:

• 1 kW – w przypadku budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
• 6 kW – w przypadku pozostałych budynków – wysokość premii termomodernizacyjnej stanowi 21% kosztów poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego oraz zakup i instalację mikroinstalacji OZE.

W przypadku gdy w budynku mieszkalnym jednorodzinnym lub budynku wielorodzinnym, w którym jest realizowane przedsięwzięcie termomodernizacyjne, znajdują się lokale inne niż mieszkalne, wysokość premii termomodernizacyjnej stanowi iloczyn kwoty ustalonej i wskaźnika udziału powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych w powierzchni użytkowej wszystkich lokali w tym budynku. Premia będzie stanowiła stały odsetek kosztów przedsięwzięcia. W przypadku premii termomodernizacyjnej zrezygnowano również z warunku, że premia powinna stanowić maksymalnie dwukrotność rocznych oszczędności energii.

Premia termomodernizacyjna i dodatkowe wsparcie

Zgodnie z art. 5a ust. 2 ustawy dodatkowe wsparcie, przysługuje, jeżeli z audytu energetycznego wynika, że po zrealizowaniu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego elementy budynku poddane temu przedsięwzięciu termomodernizacyjnemu będą spełniać stosowane od dnia 31 grudnia 2020 r. wymagania minimalne dla budynków w zakresie oszczędności energii i izolacyjności cieplnej.

Dodatkowe wsparcie, zwiększa premię termomodernizacyjną.

Dlatego też, aby zachęcić właścicieli budynków wielkopłytowych do wykonania dodatkowych połączeń warstwy fakturowej z warstwą konstrukcyjną płyt, zaproponowano, aby na prace te możliwe było uzyskanie wsparcia w wysokości 50%.Wprowadzenie zastrzeżenia, że kredyt udzielany przez banki współpracujące z BGK powinien stanowić co najmniej 50% kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego, oznacza to, że inwestorzy będą mogli w większym stopniu wykorzystać środki własne (np. zgromadzone na funduszu remontowym) bez ryzyka zmniejszenia wysokości premii.

Bankiem kredytującym przedsięwzięcie termomodernizacyjne lub przedsięwzięcie remontowe może być wyłącznie instytucja finansowa ustawowo upoważniona do udzielania kredytów, która zawarła w tej sprawie umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK). Listę tych instytucji BGK publikuje na swojej stronie internetowej.

W banku kredytującym składa się komplet wymaganych dokumentów, w tym również wniosek o przyznanie premii. Można tam również uzyskać pomoc w sporządzeniu i skompletowaniu tych dokumentów. Bank kredytujący przesyła do BGK wniosek o premię wraz z załącznikami oraz umową kredytu zawartą pod warunkiem przyznania premii. BGK przeprowadza weryfikację otrzymanych dokumentów i na tej podstawie podejmuje decyzję w sprawie przyznania i wysokości premii.

W przypadku uproszczonego trybu realizowania uprawnień do premii kompensacyjnej, inwestor składa wymagane dokumenty bezpośrednio w BGK.

Jednocześnie określenie minimalnego udziału kwoty kredytu w kosztach inwestycji ma na celu zapobieżenie sytuacjom, w których inwestycja byłaby realizowana z minimalnym udziałem kredytu, tylko w celu uzyskania premii. Premia termomodernizacyjna służy poprawie stanu technicznego, bezpieczeństwa i warunków zamieszkiwania w tego rodzaju obiektach.

Stały niedobór środków na przeprowadzanie remontów i modernizację budynków powodował bowiem pogarszanie ich stanu technicznego, co w konsekwencji prowadziło do rezygnacji z przeprowadzania remontów i konieczności podejmowania decyzji o wyłączeniu ich z użytkowania, a następnie rozbiórki lub sprzedaży zdekapitalizowanych obiektów z zasobu mieszkaniowego gmin.

Jednocześnie relatywnie niski w stosunku do potrzeb poziom wsparcia przedsięwzięć termomodernizacyjnych i remontowych ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów (FTiR) sprawiał, że instrument ten nie był wykorzystywany do poprawy stanu technicznego zasobów budynków komunalnych. Należy także wskazać, że występujące w budynkach wielorodzinnych zjawisko ubóstwa energetycznego koncentruje się przede wszystkim w zasobach komunalnych. Poprawa stanu technicznego tych zasobów będzie więc jednocześnie stanowiła ważny wkład w ograniczanie ubóstwa energetycznego.

W związku z powyższym w przepisie określającym, kto może ubiegać się o premię remontową usunięto wyliczenie, które skutkowało wykluczeniem jednostek samorządu terytorialnego z takiej możliwości.

W ten sposób katalog podmiotowy inwestorów jest tożsamy w przypadku premii termomodernizacyjnej i premii remontowej. Dodatkowo w przypadku przedsięwzięć remontowych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego lub spółki należące w 100% do samorządu gminnego, wysokość premii remontowej może wynieść nawet 50% kosztów przedsięwzięcia remontowego.

Premia remontowa

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy przedmiotem przedsięwzięcia remontowego, uprawniającego do ubiegania się o premię remontową, może być wyłącznie budynek wielorodzinny, którego użytkowanie rozpoczęto przed dniem 14 sierpnia 1961 r.Rozpoczęcie użytkowania inwestor potwierdza każdym dokumentem wskazującym na możliwość faktycznego korzystania z budynku wielorodzinnego, a w przypadku niemożności przedstawienia takiego dokumentu uprawdopodabnia, poprzez złożenie pisemnego oświadczenia potwierdzającego fakt użytkowania tego budynku.

Inwestorowi przysługuje premia na spłatę części kredytu zaciągniętego na realizację przedsięwzięcia remontowego, zwana „premią remontową”, jeżeli w wyniku realizacji tego przedsięwzięcia nastąpi zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię dostarczaną do budynku wielorodzinnego na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej co najmniej o 10%, i wskaźnik kosztu tego przedsięwzięcia jest nie niższy niż 0,05 i nie wyższy niż 0,70.

Jeżeli wskaźnik kosztu przedsięwzięcia remontowego przekracza 0,3, warunkiem uzyskania premii remontowej jest zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię o co najmniej o 25%.

Inwestorowi będącemu osobą fizyczną, wspólnotą mieszkaniową z większościowym udziałem osób fizycznych, spółdzielnią mieszkaniową lub towarzystwem budownictwa społecznego, przysługuje premia na spłatę części kredytu zaciągniętego na realizację przedsięwzięcia remontowego, zwana „premią remontową”, jeżeli:

• w wyniku realizacji tego przedsięwzięcia nastąpi zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię dostarczaną do budynku wielorodzinnego na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej co najmniej o 10%,
• wskaźnik kosztu tego przedsięwzięcia jest nie niższy niż 0,05 i nie wyższy niż 0,70.

Jeżeli dany budynek wielorodzinny był przedmiotem:

• przedsięwzięcia remontowego, w związku z którym przekazano premię remontową – warunkiem uzyskania premii związanej z kolejnym przedsięwzięciem remontowym dotyczącym tego budynku jest uzyskanie oszczędności, na poziomie co najmniej 5%, chyba że w efekcie przeprowadzonych wcześniej przedsięwzięć osiągnięto oszczędności na poziomie co najmniej 25% rocznego zapotrzebowania na energię przed realizacją pierwszego przedsięwzięcia remontowego;
• przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, w związku z którym przekazano premię termomodernizacyjną przedsięwzięcia remontowego lub termomodernizacyjnego, w związku z którymi przekazano odpowiednio premię remontową lub termomodernizacyjną – suma wartości wskaźników kosztów przedsięwzięcia ustalonych na dzień złożenia każdego z wniosków o premię nie może być wyższa niż 0,70.

Premia kompensacyjna

Premię kompensacyjną przeznacza się na refinansowanie całości lub części kosztów:

• przedsięwzięcia remontowego,
• remontu budynku mieszkalnego jednorodzinnego.

Inwestorowi będącemu osobą fizyczną, który jest właścicielem budynku mieszkalnego z co najmniej jednym lokalem kwaterunkowym albo właścicielem części budynku mieszkalnego i w dniu 25 kwietnia 2005 r. był właścicielem tego budynku mieszkalnego albo tej części budynku mieszkalnego, albo nabył ten budynek albo tę część budynku w drodze spadkobrania od osoby będącej w tym dniu właścicielem – przysługuje premia kompensacyjna.

Premia kompensacyjna przysługuje inwestorom, którzy byli współwłaścicielami tego budynku albo tej części budynku także w dniu 25 kwietnia 2005 r., lub nabyli współwłasność tego budynku albo tej jego części w drodze spadkobrania od osoby będącej w tym dniu właścicielem lub współwłaścicielem.

Instrument wsparcia w formie premii kompensacyjnej wymaga bowiem posiadania środków własnych lub zdolności kredytowej odpowiednich do sfinansowania przedsięwzięcia remontowego. Zatem jest on niedostępny dla części uprawnionych, którzy nie są w stanie pozyskać środków nawet w wysokości przysługującej im premii.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w odniesieniu do budynku mieszkalnego albo części budynku mieszkalnego, premia kompensacyjna przysługuje tylko raz. BGK przekazuje premię kompensacyjną po wykorzystaniu kwoty kredytu w wysokości nie niższej niż wysokość przyznanej premii kompensacyjnej lub po poniesieniu przez inwestora wydatków na realizację przedsięwzięcia lub remontu zgodnie z zakresem rzeczowym określonym w dokumentach dołączonych do wniosku o przyznanie premii kompensacyjnej, w wysokości nie niższej niż wysokość przyznanej premii kompensacyjnej.

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 22.11.2019 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (t. j. DzU z 2020 r. poz. 22 z pózn. zm.)

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!