Jednolity Sąd Patentowy i unijny patent jednolity od czerwca 2023

Zadaniem jednolitego Sądu Patentowego będzie rozstrzyganie wszelkich sporów patentowych na terenie Unii Europejskiej. To oznacza, że od czerwca 2023 roku sprawy dotyczące naruszenia bądź unieważnienia patentu europejskiego – zarówno tego klasycznego, jak i o zarejestrowanym skutku jednolitym – będą podlegały jurysdykcji Jednolitego Sądu Patentowego, a jego rozstrzygnięcia będą z automatu ważne na terenie państw przystępujących do tego systemu.

Po wieloletnich przygotowaniach, od 1 czerwca 2023 roku zacznie obowiązywać system unijnego patentu jednolitego. Będzie on udzielany jednocześnie w 17 państwach członkowskich UE, które przystąpiły do tego systemu, bez konieczności dodatkowej rejestracji na poziomie krajowym. Wraz ze startem nowego systemu zacznie też działać Jednolity Sąd Patentowy (Unified Patent Court). Ma on zapewnić jednolite orzecznictwo, które będzie dotyczyć nie tylko patentu o jednolitym skutku, ale również (z pewnymi wyjątkami) klasycznego patentu europejskiego. 

Polska nie przystąpiła do nowego systemu, nie podpisała również porozumienia w zakresie utworzenia Jednolitego Sądu Patentowego.

Może Cię zainteresuje: Ryczałt za pracę zdalną może powodować problemy podatkowe

Polska poza systemem

Państwa, które tworzą jednolity system patentowy, to Austria, Belgia, Bułgaria, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Holandia, Portugalia, Słowenia oraz Szwecja. Ponieważ Polska do niego nie przystąpiła, podmioty chcące skorzystać z ochrony patentowej na terytorium naszego kraju będą musiały się o nią ubiegać bezpośrednio w Urzędzie Patentowym RP albo na dotychczasowej ścieżce międzynarodowej.

Mimo, iż Polska nie zdecydowała się na włączenie do jednolitego systemu patentowego, to i tak może on wpływać na działalność polskich przedsiębiorców. Przykładowo zainteresowani rejestracją patentu europejskiego o jednolitym skutku będą mogli dokonywać zgłoszeń za pośrednictwem nowego systemu. Z kolei orzecznictwo Jednolitego Sądu Patentowego z pewnością będzie mieć wpływ na kształt polskiego prawa patentowego i wyroki krajowych sądów. Poza tym JSP będzie stosować prawo unijne i współpracować z Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), aby uzyskać jednolitą wykładnię prawa UE, a Polska, jako państwo członkowskie, jest zobowiązana do przestrzegania orzeczeń TSUE.

Wpływ na polskie firmy

Eksperci podkreślają, że nowy system będzie miał ogromny wpływ na działania polskich podmiotów – zarówno tych, które posiadają własne prawa patentowe w Europie, jak również tych, które takich praw nie mają, ale prowadzą działalność gospodarczą w krajach przystępujących do nowego systemu. Od początku czerwca wszystkie patenty europejskie – zarówno te w systemie klasycznego patentu europejskiego, jak również te, które będą miały zarejestrowany jednolity skutek – będą z automatu podlegać pod jurysdykcję Jednolitego Sądu Patentowego. To oznacza, że polskie podmioty, które posiadają prawa patentowe w Europie, muszą się liczyć z tym, że w przypadku jakiegoś sporu dotyczącego naruszenia bądź unieważnienia patentu będzie on rozstrzygany właśnie przed Jednolitym Sądem Patentowym. Natomiast orzeczenie, które zostanie wydane przez ten sąd, z automatu będzie działać na terenie państw wchodzących do systemu.

Eksperci wskazują również, że jeśli Jednolity Sąd Patentowy dopatrzy się naruszenia, przedsiębiorca może stracić ochronę patentową od razu na terenie kilkunastu państw, a wraz z nią możliwość oferowania i wprowadzania do obrotu produktu, którego dotyczył spór patentowy. Dlatego też polscy przedsiębiorcy już teraz, z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem, powinni przeanalizować strategię dotyczącą ochrony patentowej i podjąć działania minimalizujące ryzyko.

Może Cię zainteresuje: Nowelizacja Kodeksu pracy wchodzi w życie

Wyłączenie prawa patentowego

Aby zapewnić wraz z początkiem działania systemu możliwość wycofania się z niego, przez siedem najbliższych lat możliwe będzie wyłączenie prawa patentowego na podstawie tzw. procedury opt-out. W tym celu podmioty powinny złożyć w Jednolitym Sądzie Patentowym wniosek o wyłączenie ich praw spod jurysdykcji tego sądu. W przypadku takiego wyłączenia sprawa dotycząca patentu europejskiego, który z jakiegoś powodu będzie podlegał sporowi patentowemu, rozstrzygana będzie w dalszym ciągu na poziomie krajowym, czyli tak, jak to wygląda obecnie.

To oznacza, że egzekwowanie czy unieważnienie prawa z patentu europejskiego pozostanie w gestii krajowych sądów lub urzędów patentowych. Brak złożenia takiego wniosku będzie z kolei oznaczać, że klasyczne patenty będą podlegać pod jurysdykcję JSP. 1 marca rozpoczął się okres przejściowy, tzw. sunrise period, w ramach którego do końca maja podmioty posiadające patenty, w tym również podmioty polskie, mogą aktywnie wyłączać swoje prawa poprzez złożenie wniosku opt-out. Zastosowanie klauzuli opt-out nie jest możliwe dla patentów europejskich o jednolitym skutku.

Źródło: Newseria Biznes