Lokalne wspólnoty energetyczne szansą na tanią energię i bezpieczeństwo

Przedstawiciele europejskiej federacji obywatelskich kooperatyw energetycznych podkreślają, że spółdzielnie energetyczne stały się jeszcze ważniejsze w obliczu kryzysu energetycznego. Przy dość wysokich cenach energii, mogą one zapewnić swoim członkom energię odnawialną po niższych kosztach, gdyż nie muszą korzystać z oferty rynkowej. Chcąc uwolnić się od paliw kopalnych z importu, trzeba szukać innych źródeł energii, zwłaszcza lokalnie.

Jak działa spółdzielnia energetyczna?

Spółdzielnia energetyczna to model, w którym kilka podmiotów (gospodarstwa domowe, lokalna społeczność, jednostki samorządowe, mali i średni przedsiębiorcy) wspólnie inwestuje w instalację OZE, wspólnie nią zarządza i korzysta z wytworzonej energii, a jej ewentualne nadwyżki sprzedaje do sieci. W ten sposób na rynku powstają rozproszone grupy, które produkują czystą, odnawialną, a przy tym tanią energię.

We wspólnotach energetycznych główne zadania obejmują walkę z ubóstwem energetycznym, promowanie innowacji w sektorze energetycznym i zrównoważonej energetyki – od produkcji, poprzez magazynowanie, aż po samowystarczalność, a także dystrybucję i dostawę energii oraz zwiększanie efektywności energetycznej na szczeblu zarówno lokalnym, jak i regionalnym.

Taki model umożliwia także rozłożenie kosztów inwestycyjnych na większą liczbę podmiotów, pozwala optymalnie zagospodarować energię na miejscu, wzmacnia więzi lokalnego społeczeństwa i bezpieczeństwo energetyczne gminy i jednocześnie chroni członków spółdzielni przed wzrostami cen energii.

Brak wsparcia w Polsce

W Polsce wspólnoty energetyczne od lat nie mogą się przebić, głównie z powodu braku instytucjonalnego wsparcia. Inicjatywy spółdzielni energetycznych pojawiają się tu rzadko, ponieważ istniejące rozwiązania prawne nie są wystarczająco zachęcające, a te pojedyncze spółdzielnie mierzą się z problemami już na etapie rozpoczynania działalności. Oprócz barier prawnych, nie pomaga brak szerszej świadomości zalet takiego rozwiązania.

Zobacz także: Polskie ciepłownie zagrożone bankructwem

Przedstawiciele spółdzielni twierdzą, że potrzebują przede wszystkim popularyzacji tej formy energetyki. Wskazują, że stają w obliczu problemów w kontaktach z operatorem systemu dystrybucyjnego i brakuje im wsparcia. Jako, że takich spółdzielni jest w Polsce niewiele, trudno znaleźć grupę społeczną, która będzie gotowa na etapie zerowym zainwestować kapitał w taki projekt, nie widząc sprawdzonych tego typu rozwiązań na polskim rynku.

Polska Zielona Sieć zwraca uwagę, że ograniczone wsparcie dla energetyki rozproszonej, której filarem są m.in. spółdzielnie energetyczne, było przyczyną sporu między rządem i organizacjami pozarządowymi w trakcie konsultacji Krajowego Planu Odbudowy. Temat powrócił wraz z akceptacją KPO, w ramach którego Polska otrzyma z UE 36 mld euro dotacji i niskooprocentowanych pożyczek, oraz unijnym planem REPowerEU, który ma pozwolić Wspólnocie ostatecznie odciąć się od paliw kopalnych sprowadzanych z Rosji.

Finanse z Unii

Unia Europejska zapewnia ciągłe wsparcie dla rozwoju spółdzielni energetycznych w ramach Pakietu Czysta Energia. Wprowadziła też ogólnoeuropejskie zasady, które państwa członkowskie są zobowiązane wdrożyć na szczeblu krajowym, aby wspierać spółdzielnie. W ostatnich latach widać, że zainteresowanie jest coraz większe i kilka krajów realizuje już bardzo ciekawe programy wsparcia dla takich inicjatyw.

Z kolei REPowerEU, który Komisja Europejska przedstawiła 8 marca br., to pakiet działań nadzwyczajnych mających uodpornić unijny system energetyczny w związku z wojną w Ukrainie. Zakłada on, że odnawialne źródła energii, wodór i biometan mają w szybkim tempie zastąpić importowany gaz z Rosji.

Z realizacją tego planu, jak również z zaakceptowaniem Krajowego Planu Odbudowy przez Komisję Europejską, związana była wizyta w Polsce szefowej KE Ursuli von der Leyen. Przy tej okazji Polska Zielona Sieć zorganizowała konferencję „Siła wspólnoty, czyli demokracja energetyczna w czasach kryzysu”, poświęconą energetyce rozproszonej, w której wzięli udział eksperci i politycy z różnych opcji politycznych, odpowiedzialni za energetykę, ochronę środowiska i innowacje. Eksperci pokazali, że rozwój energetyki rozproszonej może być odpowiedzią na aktualne wyzwania polskiego sektora energetycznego.

Źródło: Newseria Biznes

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!