Zarządcy nieruchomości wychodzą na prostą

Rynek nieruchomości komercyjnych jako pierwszy odczuł negatywne skutki pandemii. W  marcu 2020  r., z  dnia na  dzień, niemal wszystkie biura, centra handlowe i  hotele musiały wprowadzić w  życie natychmiastowe zalecenia sanitarne. Obowiązkiem zarówno zarządców nieruchomości, jak i  najemców, stało  się zapewnienie bezpieczeństwa zdrowia nie tylko swoim pracownikom, ale też wszystkim użytkownikom obiektów. Wypracowanie odpowiednich procedur polegało  m.in. na  stworzeniu nowych zasad sprzątania, podzieleniu budynków na  strefy, ograniczeniu liczby osób przebywających w  częściach wspólnych przy  jednoczesnym zachowaniu zasad reżimu sanitarnego i  ciągłości działania obiektów. W  wielu budynkach pojawiły  się jednorazowe maseczki, termometry do  mierzenia temperatury ciała, stojaki do  dezynfekcji rąk lub  stacje dezynfekujące. Wprowadzono też kampanie edukacyjne o  zachowaniu dystansu, zakrywaniu ust czy  dokładnym myciu rąk.

–  To  naturalnie znalazło swoje odbicie w  wydatkach. Według badania Krajowego Rejestru Długów z  grudnia 2020  r., trzy czwarte polskich przedsiębiorców poniosło w  związku z  pandemią dodatkowe koszty. Dla  91  proc. z  nich stanowiły one do  25  proc. wydatków firmowych i  zostały przeznaczone głównie na  środki i  czynności sanitarne, jak: maseczki, przyłbice, rękawiczki, płyny do  dezynfekcji rąk, odkażania pomieszczeń i  tym podobne –  mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.

Dla  zarządców nieruchomości sporym wyzwaniem była więc w  tym czasie optymalizacja kosztów: renegocjacja umów i  podpisywanie tzw. aneksów covidowych, racjonalizacja wydatków związanych z  funkcjonowaniem obiektów, takich jak np.  zużycie mediów czy  dostosowywanie wentylacji i  klimatyzacji, a  także reorganizacja pracy służb porządkowych w  obiektach. Choć wielu zarządcom udało  się ograniczyć te koszty nawet o  15-20  proc., to  innych nie uchroniło przed  utratą płynności finansowej. Zdaniem analityków Krajowego Rejestru Długów, pandemia i  związane z  nią obostrzenia, pogłębiły trudną sytuację finansową tych firm, które już wcześniej sygnalizowały problemy z  wypłacalnością.

Może Cię zainteresuje: Dysponowanie nieruchomością na cele budowlane

Pandemia punktem zwrotnym

Jak pokazują dane KRD, łączne zadłużenie firm związanych z  obsługą nieruchomości w  zakresie wynajmu i  zarządzania, wynosi 146,3 mln  zł. Ale jeszcze niedawno osiągało rekordowe wartości. Wybuch pandemii miał kluczowy wpływ na  wzrost zadłużenia w  tym sektorze.

–  Do  roku 2020 sytuacja była w  miarę unormowana. Zadłużenie zarządców nieruchomości utrzymywało  się na  stałym poziomie około 130 mln  zł. W  2020 roku nastąpił gwałtowny skok zadłużenia ze  131,9 mln  zł do  157,9 mln  zł, a  obecnie obserwujemy, że  powoli zmierza ono do  poziomu sprzed pandemii –  komentuje Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.

Zdecydowanie najtrudniejszymi dla  branży miesiącami okazały  się kwiecień i  maj 2020  r., a  następnie czerwiec 2020  r. Wtedy zadłużenie rosło skokowo. Rekordowy poziom, czyli 157,9 mln  zł, osiągnęło na  koniec listopada 2021 r., potem znów zaczęło powoli spadać, do  146,3 mln  zł obecnie.

Do  KRD wpisanych jest 2211 zadłużonych zarządców nieruchomości. Średnie zadłużenie jednego zarządcy to  66 209  zł. Większość, bo  66  proc. wszystkich dłużników, stanowią spółki prawa handlowego. Należy do  nich 83  proc. całego zadłużenia w  tym sektorze. Ponad 1/3, czyli 34  proc. zadłużonych, to  jednoosobowe działalności gospodarcze. Mają do  oddania 24,3 mln  zł (17  proc. łącznego zadłużenia).

Analizując dane przez  pryzmat mapy Polski, najwyższe zadłużenie mają firmy zlokalizowane w  województwach: mazowieckim –  49,4 mln  zł, śląskim  –  38,7 mln  zł, łódzkim – 18,3 mln  zł oraz  pomorskim –  10,1 mln  zł. Po  drugiej stronie, czyli z  najmniejszym zadłużeniem, są  zarządcy z  województw: podlaskiego –  392 tys.  zł, opolskiego –  897 tys.  zł i  warmińsko-mazurskiego –  953 tys.  zł. Najwyższe średnie zadłużenie mają firmy z  woj. śląskiego –  121 tys.  zł i  łódzkiego –  117 tys.  zł.

Może Ci się spodoba: Długi deweloperów niewielkie, podwykonawców zaś ogromne

Kto jest komu winien?

Największymi wierzycielami zarządców nieruchomości są  instytucje finansowe: przede wszystkim banki i  firmy ubezpieczeniowe. Zarządcy zalegają im na  61,3 mln  zł. Kolejne 28,7 mln  zł są  winni dostawcom energii elektrycznej, gazu, gorącej wody i  powietrza do  układów klimatyzacyjnych. Mają też po  12 mln zł zobowiązań wobec firm budowlanych i  administracji publicznej.

–  Zarządcy nieruchomości sami borykają  się z  niesolidnymi płatnikami. Niemal trzy czwarte całego swojego zadłużenia mogliby spłacić, gdyby tylko ich dłużnicy uregulowali przeterminowane należności. A  są  im winni ponad 105,7 mln  zł. To  bardzo jaskrawy przykład tego, jak problemy jednych firm mogą wpływać na  finanse innych przedsiębiorstw. Napędzają zjawisko zatorów płatniczych, finalnie doprowadzając do  długów. Wielu tych problemów można by  uniknąć, gdyby zarządcy częściej włączali stały monitoring swoich kontrahentów. To  są  umowy długoterminowe, często wieloletnie, nie wystarczy proste sprawdzenie czy  nowy klient nie jest dłużnikiem przed  podpisaniem umowy. Dzisiaj może nie mieć żadnych niezapłaconych zobowiązań, ale za  kilka miesięcy to  się może zmienić. Lepiej trzymać cały czas rękę na  pulsie, wtedy można odpowiednio wcześniej zareagować –  wyjaśnia Andrzej Kulik, ekspert Rzetelnej Firmy, partnera Krajowego Rejestru Długów.

W  tym gronie najwięcej jest firm z  branży handlowej, które nie zapłaciły za  obsługę nieruchomości 34,1 mln  zł. Blisko 10 mln  zł muszą uregulować firmy przemysłowe, 8 mln  zł –  transportowe, a  7 mln  zł –  gastronomiczne. Kolejne 12 mln  zł są  im winne różne firmy prowadzące szeroko rozumianą działalność administracyjną: agencje zatrudnienia, biura podróży, agencje detektywistyczne, firmy porządkowe i  wiele innych.

Przyszłość pod  znakiem zapytania

Kolejne miesiące mogą przynieść poprawę w  sektorze firm obsługujących nieruchomości komercyjne, choćby z  tego względu, że  od  marca zniesionych zostało wiele obostrzeń covidowych w  Polsce. Niemniej jednak nowe zagrożenia dla  całej polskiej gospodarki, jak rosnąca inflacja, wysokie ceny energii czy  wojna na  Ukrainie, mogą wpłynąć negatywnie także na  sytuację ekonomiczną zarządców.

Źródło: KRD

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!