Zasady stawiania tymczasowego budynku

W sprawie rozpoznanej przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 26 kwietnia 2023 r., sygn. akt II OSK 1462/20 inwestor (spółka z o.o.) zgłosił zamiar montażu dwóch zbiorników na materiały sypkie o pojemności do 35 m³ i wysokości 12 m każdy, zlokalizowanych na działce. Dołączył do zgłoszenia szkic sytuacyjny z lokalizacją zbiorników.

Zgłoszenie czy pozwolenie na budowę?

Starosta, decyzją z 26 lutego 2019 r. wniósł sprzeciw do zgłoszenia. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że zgodnie z obowiązującym w dacie rozpoznawania sprawy art. 29 ust. 1 pkt 1d prawa budowlanego, pozwolenia na budowę nie wymagała budowa obiektów gospodarczych, związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej naziemnych, silosów na materiały sypkie ale o pojemności do 30 m³ i wysokości 12 m.

Wojewoda utrzymał w mocy powyższą decyzję starosty. Wskazał, że zgodnie z art. 28 ust. 1 prawa budowlanego roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę. Przepis art. 29 ust. 1 tej ustawy wymienia rodzaje inwestycji nie wymagających pozwolenia, w stosunku do których przepis art. 30 ust. 1 ustawy nakazuje dokonania zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej.

Zgodnie z art. 30 ust. 6 PB, organ administracji architektoniczno-budowlanej wnosi sprzeciw, jeżeli zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych, objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę, budowa lub wykonywanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy, inne akty prawa miejscowego lub inne przepisy, albo gdy zgłoszenie dotyczy budowy tymczasowego obiektu budowlanego, o którym mowa w art. 29 ust. 1 pkt 7, w miejscu, w którym taki obiekt istnieje.

Wprawdzie – zdaniem wojewody – starosta pominął fakt, że inwestor wnioskował o przyjęcie zgłoszenia montażu obiektów tymczasowych, a ocenione zostały jedynie parametry zbiorników i sposób użytkowania działki, bez zajęcia stanowiska w sprawie tymczasowości montażu. Nie przedłożył również oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Zakres zgłaszanych robót (bez względu na to, czy zgłaszane zbiorniki przewidziane są jako tymczasowe, czy też nie), nie mieści się zatem w katalogu robót wymienionych w art. 29 i 30 PB, a co za tym idzie, inwestor, chcąc realizować inwestycję, powinien uzyskać pozwolenie na budowę.

Spółka złożyła skargę na decyzję wojewody, którą Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił. W uzasadnieniu wyroku podkreślił, że planowana inwestycja w postaci montażu dwóch zbiorników na materiały sypkie o pojemności do 35 m³ i wysokości 12 m każdy, wymaga pozwolenia na budowę, co w świetle art. 30 ust. 6 pkt 1 uzasadniało zgłoszenie sprzeciwu. Zgodnie z art. 30 ust. 6 pkt 1 PB, organ administracji architektoniczno-budowlanej wnosi sprzeciw, jeżeli zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę. Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia budowa tymczasowych obiektów budowlanych niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce – w terminie określonym w zgłoszeniu, ale nie później niż przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu.

NSA: inwestycja wymagała uzyskania pozwolenia na budowę

Spółka złożyła skargę na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który ją oddalił. W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał, że inwestycja spółki wskazana w zgłoszeniu z dnia 12 lutego 2019 r. nie mieściła się w katalogu robót wymienionych w art. 29 i 30 ustawy Prawo budowlane, a więc nie podlegała zgłoszeniu, lecz wymagała uzyskania pozwolenia na budowę.

W zgłoszeniu jednak nie podniesiono, że ten obiekt przewidziany jest do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 30 ust.1 prawa budowlanego, ale nie później niż przed upływem 180 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu.

Pod pojęciem tymczasowego obiektu budowlanego rozumie się obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przykrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe, przenośne wolno stojące maszty antenowe. W art. 3 pkt 5 prawa budowlanego zostały wyróżnione dwa rodzaje tymczasowych obiektów budowlanych. Pierwsze z nich – to obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub do rozbiórki. Po drugie, jest nim obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem. Katalog tymczasowych obiektów budowlanych nie jest zamknięty i w każdej sprawie należy dokonać, mając na uwadze cechy danego obiektu, indywidualnej oceny, czy może on być zakwalifikowany jako tymczasowy obiekt budowlany. Orzekł tak np. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 15 grudnia 2022 r. (sygn. akt II OSK 2160/21).

W omawianej sprawie zbiorniki na materiały sypkie, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie spełniają warunków, aby uznać je za tymczasowy obiekt budowlany, a zatem nie mogą być realizowane w wyniku zgłoszenia. Zbiorniki na materiały sypkie w omawianej sprawie spełniają przesłanki nietrwałego związania z gruntem. O trwałym związaniu z gruntem spornych zbiorników decyduje ich konstrukcja, przeznaczenie, względy bezpieczeństwa, które wymagają trwałego związania. Z uwagi na gabaryty tych silosów (pojemność i wysokość) oraz wagę samego obiektu, wynikającego z funkcji jaką ma spełniać wymieniony silos (związany z produkcją cementu), należy uznać go za obiekt trwale związany z gruntem.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 kwietnia 2023 r. (sygn. akt II OSK 1462/20)