Co nowego w Orzecznictwie? Zarządca w małej wspólnocie mieszkaniowej | Wspólnota mieszkaniowa dochodzi usunięcia wad fizycznych budynku

Zarządca w małej wspólnocie mieszkaniowej

Przy dokonywaniu czynności zarządu obowiązuje przede wszystkim wola właścicieli lokali.  Aby daną osoba w małej wspólnocie mieszkaniowa można było uznać za zarządcę musi mieć umocowanie do działania w imieniu wszystkich właścicieli lokali.

Jeżeli ma umocowanie tylko części współwłaścicieli zarządcą może zostać tylko w trybie art. 203 kodeksu cywilnego zgodnie z którym każdy ze współwłaścicieli może wystąpić do sądu o wyznaczenie zarządcy, jeżeli nie można uzyskać zgody większości współwłaścicieli w istotnych sprawach dotyczących zwykłego zarządu albo jeżeli większość współwłaścicieli narusza zasady prawidłowego zarządu lub krzywdzi mniejszość – wynika z wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku.

Powód uważający się za zarządcę wniósł o zasądzenie od właściciela lokalu zapłaty za awaryjny remont studzienki ściekowej na przyłączu, a także wykonaniu remontu zniszczonego przyłącza kanalizacji ściekowej proporcjonalnej do udziału w nieruchomości. Właściciele lokali nie wyrazili zgody na przedmiotowy remont i odmówili zapłaty za niego. 

Sąd ustalił, że w przedmiotowe sprawie ma do czynienia z małą wspólnotą mieszkaniową, a powód nie jest zarządcą budynku i nie jest właścicielem żadnego lokalu.

Zgodnie z art.19 ustawy o własności lokali jeżeli liczba lokali wyodrębnionych i lokali niewyodrębnionych, należących nadal do dotychczasowego właściciela, nie jest większa niż siedem, do zarządu nieruchomością wspólną mają odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego o współwłasności.

Przez pojęcie zarządu rzeczą wspólną rozumie się podejmowanie wszelkich decyzji i dokonywanie wszelkiego rodzaju czynności dotyczących przedmiotu wspólnego prawa, koniecznych w toku normalnej eksploatacji rzeczy.

Wśród tych czynności wyróżnia się: czynności prawne, czynności faktyczne oraz czynności polegające na załatwianiu wspólnych spraw przed sądami i innymi organami, które w skrócie określa się jako czynności procesowe.

Przy dokonywaniu czynności zarządu obowiązuje przede wszystkim zasada woli stron, która oznacza, że o dokonaniu poszczególnych czynności dotyczących rzeczy wspólnej decydują sami współwłaściciele.

Przepis art. 199 kodeksu cywilnego określa zasady wykonywania zarządu rzeczą wspólną przy czynnościach przekraczających zakres zwykłego zarządu. Wynika z niego, że do zbycia rzeczy oraz innych czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda wszystkich współwłaścicieli.

Nie budzi wątpliwości, że współwłaściciele mogą działać też przez pełnomocnika, gdy zostanie upoważniony do działania w ich imieniu. W razie braku zgody na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd, ustawodawca przyznaje współwłaścicielom, których udziały wynoszą co najmniej połowę, żądanie rozstrzygnięcia przez sąd; rozstrzygnięcie sądu zastąpi brakującą zgodę części współwłaścicieli.

Następuje to w postępowaniu nieprocesowym na podstawie art. 611 i następne kodeksu postępowania cywilnego. Sąd, rozpatrując wniosek współwłaścicieli o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu, powinien wziąć pod uwagę cel zamierzonej czynności oraz interes wszystkich współwłaścicieli.

Zamierzona czynność powinna więc mieć swoje uzasadnienie gospodarcze i nie powinna prowadzić do pokrzywdzenia któregokolwiek ze współwłaścicieli.

W przedmiotowej sprawie samozwańczy zarządca nie wykazał posiadania umocowania do działania w imieniu wszystkich współwłaścicieli ani zgody na podjęte prace remontowe i nie wystąpił ani w roli wspólnoty ani w roli upoważnionego pełnomocnika lub zarządcy.

Gdyby przyjąć, ze podjęte czynności należą do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu, stron powodowa nie posiada legitymacji czynnej do wniesienia sprawy.

W przypadku przyjęcia, że czynności podjęte przez stronę powodowa należą do czynności zwykłego zarządu i przy ustaleniu braku zgody mieszkańców budynku na dokonane remonty, obowiązkiem strony powodowej było taka zgodę uzyskać lub wystąpić do sądu w trybie art. 203 kodeksu cywilnego, który wskazuje, że każdy ze współwłaścicieli może wystąpić do sądu o wyznaczenie zarządcy, jeżeli nie można uzyskać zgody większości współwłaścicieli w istotnych sprawach dotyczących zwykłego zarządu albo jeżeli większość współwłaścicieli narusza zasady prawidłowego zarządu lub krzywdzi mniejszość.

Takie rozwiązanie uzasadnia przepis art. 201. kodeksu cywilnego wskazujący, że do czynności zwykłego zarządu rzeczą wspólną potrzebna jest zgoda większości współwłaścicieli. W braku takiej zgody każdy ze współwłaścicieli może żądać upoważnienia sądowego do dokonania czynności.

Mając na względzie, ze strona powodowa nie będąca właścicielem żadnego lokalu w dacie wniesienia pozwu, nie dysponowała zgodą żadnego ze współwłaścicieli rzeczy wspólnej, działała samowolnie i bez upoważnienia, powództwo należało oddalić.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o własności lokali określenie sposobu zarządu nieruchomością wspólną należy do właścicieli lokali, którzy w umowie o ustanowieniu odrębnej własności lub w innej, później zawartej umowie mogą unormować wszystkie kwestie związane z podejmowaniem decyzji oraz dokonywaniem czynności faktycznych i prawnych, dotyczących wspólnego prawa.

Poniechanie określenia sposobu zarządu przez współwłaścicieli sprawia, że w myśl art. 18 ust. 3 ustawy o własności lokali obowiązują ich zasady ustawowe, przewidziane w art. 19 i następne ustawy o własności lokali.

Do zarządu nieruchomością wspólną małej wspólnoty mają w myśl art. 19 ustawy o własności lokali odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego (art. 199-209) i kodeksu postępowania cywilnego (art. 606-608 oraz art. 611-616).

Jest tak jednak tylko w sytuacji, w której właściciele lokali w takich wspólnotach nie skorzystali z możliwości przewidzianej w art. 18 ust. 1 ustawy o własności lokali i nie zawarli w formie aktu notarialnego umowy określającej sposób zarządu nieruchomością wspólną (ewentualnie umowy powierzającej zarząd tą nieruchomością określonej osobie fizycznej lub prawnej).

Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 04.12.2014 roku sygn. I C 514/14

Wspólnota mieszkaniowa dochodzi usunięcie wad fizycznych budynku

Wspólnota mieszkaniowa po uzyskaniu cesji wierzytelności z tytułu rękojmi od właścicieli lokali może dochodzić od dewelopera usunięcia wad fizycznych w budynku.

Nie może jednak żądać uprawnienia jej do zlecenia wykonania zastępczego gdyż nie jest to uprawnienie przewidziane przy umowie sprzedaży.

Może żądać usunięcia wad w poszczególnych lokalach tylko jeżeli cesji wierzytelności z tytułu rękojmi dotyczy także wad w lokalach.

Wspólnota mieszkaniowa po uzyskaniu cesji wierzytelności z tytułu rękojmi od wszystkich właścicieli lokali w pozwie skierowanym przeciwko deweloperowi wniosła o nakazanie stronie pozwanej usunięcia wad fizycznych części wspólnych budynku oraz orzeczenie, że w razie niewykonania przez dewelopera tych czynności w wyznaczonym terminie, strona powodowa będzie uprawniona do wykonania prac na koszt strony pozwanej. 

Sąd Okręgowy w Krakowie uwzględnił częściowo żądanie pozwu, w ten sposób, że nakazał deweloperowi aby usunął zgłoszone wady fizyczne w częściach wspólnych budynku.

Podstawą odpowiedzialności dewelopera za wady budynku były przepisy o rękojmi za wady fizyczne rzeczy. Przepis art. 561 § 2 kodeksu cywilnego przewiduje wprost, że jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz określona co do tożsamości, a sprzedawcą jest wytwórca tej rzeczy, kupujący może żądać usunięcia wady.

Faktem jest, że w razie nieusunięcia wady w wyznaczonym terminie, kupujący może odstąpić od umowy, ale uprawnienie do odstąpienia od umowy nie konsumuje uprawnienia do żądania usunięcia wad, lecz jest uprawnieniem alternatywnym.

Oznacza to, że po upływie wyznaczonego terminu to do kupującego należy wybór, czy będzie dochodził usunięcia wad, czy odstąpi od umowy i będzie domagał się zwrotu ceny.

Jedyną podstawą do odmówienia usunięcia wad przez sprzedawcę jest okoliczność, kiedy usunięcie wad wymagałoby nadmiernych kosztów (art. 561 § 2 zd. 2 kodeksu cywilnego).

Celem rękojmi jest doprowadzenie do sytuacji, w której towar posiadający wady zostanie tych wad pozbawiony, a ewentualnie zrekompensowanie tych wad przez uprawnienie kupującego do żądania obniżenia ceny lub upoważnienie go do odstąpienia od umowy i odzyskania zapłaconej ceny. Zobowiązanie sprzedającego do naprawienia wad jest więc realizacją celu rękojmi i to jej pierwszorzędnego celu.

W toku postępowania wspólnota mieszkaniowa za pomocą opinii biegłego wykazała, że sprzedany przez dewelopera budynek miał część wad fizycznych wskazanych w pozwie. Wobec tego uzasadnione było nakazanie stronie pozwanej usunięcia tych usterek, które zostały uznane na wady w świetle opinii biegłego sądowego.

Sąd nie uwzględnił natomiast powództwa w części zawierającej żądanie uprawnienia strony powodowej do zlecenia wykonania zastępczego w zakresie wad, za które odpowiada strona pozwana.

Powierzenie wykonawstwa zastępczego jest uprawnieniem przysługującym osobie zlecającej wykonanie dzieła w przypadku zawarcia umowy o dzieło albo inwestorowi w razie zawarcia umowy o roboty budowlane.

Uprawnienie takie nie jest zaś przewidziane przy przepisach regulujących umowę sprzedaży. Powództwo zostało oddalone także w zakresie żądań usunięcia wad w części dotyczącej poszczególnych lokali a nie nieruchomości wspólnej, gdyż właściciele lokali dokonali cesji swoich wierzytelności z tytułu rękojmi tylko odnośnie wad w nieruchomości wspólnej.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 06.06.2014 roku sygn.I ACa 466/14

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!