Co nowego w Orzecznictwie? Udostępnienie dokumentów przez spółdzielnię | Zmiana wysokości udziałów nie wymaga jednomyślności

Udostępnienie dokumentów przez spółdzielnię

Żądania wydania przez spółdzielnię dokumentów przysługuje wyłącznie jej członkom. Osoby niebędące członkami spółdzielni, mogą kwestionować zasadność zmiany wysokości opłat bezpośrednio na drodze sądowej mogą też zaskarżyć do sądu każdą uchwałę walnego zgromadzenia spółdzielni, w takim zakresie, w jakim dotyczy ona ich prawa odrębnej własności lokali.

W konsekwencji właściciele lokali nie będący członkami spółdzielni mają możliwość sprawowania kontroli nad pracą zarządcy, ale nie mogą żądać wydania dokumentów spółdzielni – wynika z wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku.

Właściciele lokalu wnieśli o nakazanie zarządowi spółdzielni mieszkaniowej w budynku spółdzielczym aby udostępnił im dokumentację. Jednak Sąd Rejonowy w Lęborku oddalił powództwo.

Powołując się na treść art. 8 1 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych uznał, że żądanie powodów nie zasługuje na uwzględnienie. Żądania wydania przez spółdzielnię dokumentów przysługuje wyłącznie jej członkom, którymi powodowie nie są. Zgodnie z treścią statutu spółdzielni warunkiem przyjęcia w poczet jej członków jest złożenie deklaracji, która pod rygorem nieważności powinna być sporządzona w formie pisemnej.

Decyzję o przyjęciu w poczet członków spółdzielni podejmuje zaś zarząd, przy czym przyjęcie w poczet członków powinno być stwierdzone w deklaracji podpisem dwóch upoważnionych osób. Ponadto członek spółdzielni jest zobowiązany do wniesienia opłaty członkowskiej. Członkowie spółdzielni jako osoby niebędące członkami spółdzielni, mogą kwestionować zasadność zmiany wysokości opłat bezpośrednio na drodze sądowej.

W myśl art. 24 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych mogą zaskarżyć do sądu każdą uchwałę walnego zgromadzenia spółdzielni, w takim zakresie, w jakim dotyczy ona ich prawa odrębnej własności lokali. W konsekwencji powodowie mają możliwość sprawowania kontroli nad pracą zarządcy. Nie mogą jednak żądać wydania dokumentów.

Powodowie zaskarżyli powyższe orzeczenie jednak Sąd II instancji uznał, że apelacja nie zasługuje na uwzględnienie. Stosunek członkostwa w spółdzielni ma charakter umowy cywilnoprawnej, ponieważ strony spółdzielnia i nowy członek zawierają między sobą umowę wstąpienia, zatem można ją zawrzeć jedynie za zgodą i wolą obu stron, chyba że nie może odmówić przyjęcia określonych osób, uprawnionych na mocy przepisów ustawy, innych przepisów prawa, statutu lub umowy ze spółdzielnią.

Co do zasady natomiast spółdzielnia ma prawo swobodnie decydować o przyjęciu danej osoby w poczet członków. To statut powinien wskazywać organ spółdzielni właściwy do przyjmowania członków. Uchwała właściwego organu o przyjęciu powinna znaleźć odbicie na deklaracji członkowskiej przez stwierdzenie tego faktu, z podaniem daty uchwały i podpisem dwóch członków zarządu lub osób do tego przez zarząd upoważnionych.

Przyjmuje też, że przepisy ustawy z o spółdzielniach mieszkaniowych są przepisami szczególnymi w stosunku do unormowań ustawy o własności lokali, konsekwencją czego jest to, że w sytuacji gdy wyodrębnienie własności lokalu następuje w nieruchomości wielolokalowej należącej do spółdzielni mieszkaniowej, wspólnota mieszkania nie powstaje.

Oznacza to, iż do sytuacji właścicieli lokali nie będących członkami spółdzielni mają zastosowanie przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a nie przepisy regulujące stosunki we wspólnocie mieszkaniowej.

Nie oznacza to, iż powodowie pozbawieni są instrumentów pozwalających im na ochronę ich praw, jeżeli pozwana dopuści się ich naruszenia. Pozwalają na to, jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w art. 4 i 24.

Pierwszy z tych przepisów w ust. 8 pozwala właścicielom, niebędącym członkami spółdzielni, na kwestionowanie zasadność zmiany wysokości opłat bezpośrednio na drodze sądowej. W takim procesie ciężar udowodnienia zasadności zmiany wysokości opłat spoczywa na spółdzielni.

Natomiast art. 24 stanowi, że właściciel lokalu, niebędący członkiem spółdzielni może zaskarżyć do sądu uchwałę walnego zgromadzenie spółdzielni w takim zakresie, w jakim dotyczy ona jego prawa odrębnej własności lokalu.

Zdaniem Sądu Okręgowego, to jest droga, na której mogą powodowie doprowadzić do zbadania przez Sąd prawidłowości obciążenia ich opłatami związanymi z eksploatacją ich lokalu, których żąda od nich pozwana spółdzielnia. Natomiast ich powództwo, o wydanie czy też o udostępnienie dokumentów wskazanych w pozwie, nie mogło zostać uwzględnione, bowiem prawo takie przysługuje jedynie członkom spółdzielni.

Wyrok Sądu Okręgowego w Słupsku sygn. akt IV Ca 312/13

Zmiana wysokości udziałów nie wymaga jednomyślności

Udzielenie zgody na zmianę wysokości udziałów w nieruchomości wspólnej jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu, a zatem wymaga uchwały właścicieli lokali wyrażającej zgodę na dokonanie tej czynności oraz udzielającej zarządowi pełnomocnictwa do zawierania umów.

Uchwały właścicieli lokali zapadają większością głosów właścicieli lokali, liczoną według wielkości udziałów, chyba że w umowie lub w uchwale podjętej w tym trybie postanowiono, że w określonej sprawie na każdego właściciela przypada jeden głos. Zmiana wysokości udziałów nie wymaga jednak jednomyślności właścicieli lokali – uznał Sąd Okręgowy w Toruniu.

Sąd Rejonowy w Toruniu, rozpoznając skargę wnioskodawcy na orzeczenie referendarza sądowego utrzymał w mocy wpis dotyczący podziału lokalu i zmiany udziałów w nieruchomości wspólnej, obciążając kosztami postępowania skarżącego.

W uzasadnieniu sąd wskazał, że podstawą wpisu była uchwała wspólnoty mieszkaniowej wyrażająca zgodę na dokonanie podziału lokalu strychowego na dwa odrębne lokale jak też na połączenie nieruchomości w postaci nieruchomości zabudowanej budynkiem oficyny.

Dodatkowo przedmiotem zebrania właścicieli lokali było udzielenie zarządowi wspólnoty pełnomocnictwa do zawarcia umowy notarialnej, na mocy której doszło do zmiany wielkości udziałów w nieruchomości wspólnej właścicieli poszczególnych lokali, wskutek dokonania w/w zmian.

Sąd Rejonowy zaznaczył, że uchwały podjęte przez zebranie właścicieli zostały przyjęte w sposób prawidłowy (stosownie do art. 23 ust. 2 ustawy o własności lokali – uchwały zapadły większością głosów właścicieli lokali, liczoną według wielkości udziałów), samo zebranie zostało zwołane prawidłowo (zgodnie z art. 32 ust 1 i 2 ustawy o współwłasności lokali).

Sam wnioskodawca w treści skargi nie podniósł, aby nie został należycie poinformowany o terminie zebrania, nietrafna była też argumentacja skarżącego odnośnie nieważności podjętych uchwał w związku z faktem niewyrażenia przez niego zgody na ich przyjęcie.

Apelację od powyższego postanowienia złożył wnioskodawca, zaskarżając je w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez orzeczenie zgodnie z żądaniem wniosku. Skarżący podniósł, że do podjęcia czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebna jest uchwała podjęta za zgodą wszystkich właścicieli.

Sąd Okręgowy uznał, że apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu. Zgodnie z treścią art. 22 ust. 3 pkt 5a ustawy o własności lokali czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu jest udzielenie zgody na zmianę wysokości udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej.

Przepis art. 22 ust. 2 ustawy stanowi natomiast, że do podjęcia przez zarząd czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu potrzebna jest uchwała właścicieli lokali wyrażająca zgodę na dokonanie tej czynności oraz udzielająca zarządowi pełnomocnictwa do zawierania umów stanowiących czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu w formie prawem przewidzianej.

Według art. 23 ustawy uchwały właścicieli lokali są podejmowane bądź na zebraniu, bądź w drodze indywidualnego zbierania głosów przez zarząd; uchwała może być wynikiem głosów oddanych częściowo na zebraniu, częściowo w drodze indywidualnego ich zbierania (ust. 1); uchwały zaś zapadają większością głosów właścicieli lokali, liczoną według wielkości udziałów, chyba że w umowie lub w uchwale podjętej w tym trybie postanowiono, że w określonej sprawie na każdego właściciela przypada jeden głos (ust. 2).

W świetle powyższego bezzasadnym pozostaje zarzut wnioskodawcy nieuprawnionej zmiany wielkości udziału wnioskodawcy na skutek podjęcia uchwały bez jego zgody. Bezsprzecznym jest bowiem, że podjęcie przez uchwały w tym przedmiocie przez wspólnotę mieszkaniową nie wymagało zgody wszystkich właścicieli lokali.

Wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu sygn. akt VIII Ca 185/13

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!