Domofon, wideofon czy karta SIM

Obecnie na rynku wybór tych urządzeń jest bardzo duży: od najprostszych systemów analogowych, poprzez cyfrowe podstawowe, do bardzo zaawansowanych systemów domofonowych IP, opartych o infrastrukturę sieciową.

Warto tu dodać, że domofon GSM z powodzeniem może zastąpić tradycyjny domofon, eliminując kable do poszczególnych użytkowników. Wykorzystuje kartę SIM, co oznacza, że komunikacja odbywa się za pośrednictwem sieci komórkowej, a połączenia przyjmowane są na telefony komórkowe użytkowników (smartfony).

Wadą analogowych urządzeń jest niski komfort użytkowania oraz przerwa w działaniu instalacji, gdy słuchawka jest źle odłożona. Dlatego większość zainteresowanych założeniem domofonu decyduje się na system cyfrowy, składający się z centrali i mikrofonów wyposażonych w dekodery, na których wystukiwany jest kod dostępu, otwierający furtkę lub drzwi.

System cyfrowy połączony może być z systemem telefonicznym i monitoringu.

Istnieją także systemy mieszane – analogowo-cyfrowe, w których unifony łączone są z cyfrowym bramofonem. Drzwi można wówczas otwierać kodem lub kartą kodową.

Co warto wiedzieć o domofonach?

Mnogość dostępnych modeli domofonów sprawia, że jesteśmy w stanie dobrać odpowiednie urządzenie, które będzie zaspokajało nasze potrzeby. Zanim jednak podejmiemy ostateczną decyzję odnośnie do zakupu, powinniśmy się zastanowić, jakie funkcje ma spełniać nasz domofon:

• czy ma być kluczem do drzwi?
• czy też chcielibyśmy, by spełniał dodatkowe funkcje, np. monitorujące, z systemem alarmowo-przyzywającym?
• czy też ma być wyposażony w oprogramowanie pozwalające na zdalne sterowanie, np. ogrzewaniem w mieszkaniu, a wtedy musi być połączony ze smartfonem.

Ponadto, instalując system domofonowy lub wideofonowy, pamiętać trzeba także o budowie kasety zewnętrznej. Najlepiej, jeśli jest wykonana z materiału odpornego na korozję. Na rynku dostępne są również wzmacniane panele wandaloodporne, które montowane są za pomocą specjalnych śrub.

Wybierając domofon czy wideofon, warto również sprawdzić, jak długo należy czekać na instalację oraz jakie są warunki gwarancji i serwisu.

System telefonii domowej w pigułce

System telefonii domowej, powszechnie zwany domofonem, w rzeczywistości jest wieloelementowy. Jego podstawowy element to unifon. To słuchawka bądź terminal montowany w domu.

W systemie simplex działa naprzemiennie, tj. osoba mówiąca przy wejściu nie słyszy osoby odbierającej połączenie w mieszkaniu czy domu; w domofonach systemu duplex rozmowa może być prowadzona jednocześnie. Terminal taki może być głośnomówiący, pozbawiony słuchawki.

Unifon to podstawa

Funkcją unifonów, poza rozmową domofonową, jest zwykle zwalnianie elektromagnetycznej blokady drzwi lub furtki po naciśnięciu przycisku na terminalu. Można je także wykorzystać do łączności wewnętrznej miedzy pokojami lub kondygnacjami w domach jedno- bądź wielorodzinnych; aparat musi mieć wtedy kilka przycisków wywołania.

Unifon w mieszkaniach powinien umożliwiać stwierdzenie, kto stoi przed furtką lub drzwiami, jeśli jest jedynym urządzeniem domofonowym w mieszkaniu. Zwykle w domach jednorodzinnych lub na osiedlach takich domów instalowane są unifony analogowe ze względu na ich niską cenę, prostotę obsługi i funkcjonalność.

Obecnie na rynku dostępnych jest wiele typów unifonów, pochodzących od różnych producentów, zarówno firm polskich, jak i zagranicznych, specjalizujących się zarówno w prostej tzw. małej elektronice, jak i skomplikowanych systemach ochrony.

Wybierając odpowiedni system domofonowy dla lokali, osiedla czy domu, niekoniecznie musimy decydować się na wariant najtańszy, analogowy.

W domach wielorodzinnych lepiej sprawdzają się rozwiązania cyfrowe. Składają się one z unifonów wyposażonych w dekodery i centralki cyfrowej.

Centrala ma klawiaturę numeryczną, z której, po wpisaniu odpowiedniego kodu dostępu, można otwierać drzwi, bramę lub furtkę. W systemach tego typu regulowane są także: czas otwarcia zamka, długość dzwonienia oraz parametry rozmowy.

W systemie cyfrowym nawet po złym odłożeniu słuchawki unifon działa prawidłowo. Liczba przewodów nie zależy przy tym od tego, ile osób korzysta z jednego urządzenia, a sama centralka może być przyłączona do systemu ochrony budynku. System cyfrowy może też działać jako hybrydowy, jeśli do cyfrowego terminala bramowego zostaną podłączone analogowe unifony, ale funkcjonalność takiego rozwiązania jest mniejsza.

Najprostsze unifony analogowe lub zestawy domofonowe można kupić za 200–400 zł. Instalacja wewnętrzna, konieczna do ich zamontowania, może być prowadzona natynkowo, w listwach podłogowych lub w korytkach podtynkowych. Musi jednak być oddzielona od innych (np. Internetu) i montowana w osobnej puszce. Przewody zewnętrzne układane są w gruncie na głębokości od 20 do 80 cm.

Instalując unifony, warto pamiętać, że muszą być kompatybilne z resztą systemu, czyli istniejącą lub planowaną centralką domofonową.

W przypadku planowania dla unifonów funkcjonalności łączności wewnętrznej (interkomu domowego) trzeba także sprawdzić, czy są one do tego przystosowane, tzn. czy mają przyciski do wywołania wewnętrznego (jeśli tak – to ile), bowiem od tego zależy, ile unifonów będzie pracowało w układzie łączności wewnętrznej.

Jeśli więc liczba unifonów wynosi x, wówczas każdy powinien mieć x-1 dodatkowych przycisków wywołania (o jeden mniej niż wynosi liczba unifonów w systemie). Jednak warto pamiętać, że system interkomów może obejmować do kilku unifonów w standardowej centrali.

Bramofon, czyli końcówka

Drugim elementem systemu domofonowego jest terminal zewnętrzny, czyli bramofon lub wideofon.

Najprostszy bramofon to głośnik, mikrofon i dzwonek, umieszczone w zewnętrznej kasecie, zamontowanej na - lub podtynkowo na słupku, przy furtce lub bramie. Panel urządzenia jest odświetlany zwykle diodą LED pod przyciskiem wywołania.

Obudowy bramofonów wykonane są najczęściej z blachy, ale nawet w przypadku zabezpieczenia odporną na korozję powłoką galwaniczną i lakierem, w polskim klimacie bardzo szybko padają ofiarą korozji. Dlatego warto się przed tym zabezpieczyć, kupując droższy, ale odporniejszy, bramofon z nierdzewną obudową z aluminium lub mosiądzu – zwykle odlewaną.

W droższych zestawach bramofonowych znajdują się też daszki do ochrony przed deszczem i śniegiem, które po prostu trzeba w naszym klimacie zamontować. Bramofony bywają też połączone ze skrzynką na listy.

Odmianę bramofonu stanowi bramotelefon. Jego terminal jest połączony z istniejącym w domu systemem telefonicznym – niezależnie od tego, czy jest przewodowy, czy bezprzewodowy – a telefon pełni funkcję unifonu. Rozwiązanie to jest mniej popularne niż zwykłe systemy domofonowe, a to ze względu na cenę i, czasem, trudności w integracji.

Zwykle zdecydowanie się na taki system oznacza bowiem konieczność zakupienia cyfrowej centralki telefonicznej. Najtańsza kosztuje ok. 500 zł. Jednak wybór takiego rozwiązania jest na dłuższą metę dobry, ze względu na możliwość przyłączenia do ewentualnego systemu bezpieczeństwa. Do bramy można bowiem wtedy łatwo podłączyć wideofon i zintegrować go z całym rozwiązaniem.

W przypadku lokali biurowych i lokali wielorodzinnych, nawet znajdujących się w domach wolnostojących, celowe jest stosowanie bramofonów cyfrowych, wyposażonych w klawiaturę numeryczną. Jeśli lokatorzy będą chcieli wejść o dowolnej porze, wówczas łatwo mogą skorzystać z kodu do zamka cyfrowego.

Zamiast bramofonów można zainstalować wideofony. To terminale bramowe wyposażone w kamerę, co umożliwia, oprócz połączenia, także obserwację dzwoniącej osoby. Kamera znajduje się w kasecie terminala, zaś specjalny monitor LCD o przekątnej 5–7 cali zainstalowany jest przy unifonie, który wtedy ma najczęściej postać terminala głośnomówiącego.

Kamera uruchamia się po wciśnięciu przycisku w bramofonie; zamontowana w wideofonie, ma zwykle duży kąt widzenia. Istnieją droższe rozwiązania, umożliwiające obserwację w nocy. Oparte są na zasadzie podświetlania dzwoniącego z diod bliskiej podczerwieni.

Zwykłe kamery jednak, ze względu na ograniczenia obiektywu, mają niewielką ostrość obrazu, co powoduje, że już przy kilkunastu metrach odległości obraz zaczyna się lekko rozmywać. W droższych rozwiązaniach montowane są obiektywy szerokokątne, co likwiduje tę niedogodność.

Wideofony wyższej klasy z systemami z pamięcią kartową mają programowalną funkcję rejestracji. Gdy nikogo nie ma w budynku, a wideofon zostanie uruchomiony przy bramce wejściowej, wówczas kamera przekaże do pamięci kartowej w centralce systemu obraz gościa wraz z zapisana datą i godziną wizyty.

Centrala i zaczep – sterowanie i funkcja wykonawcza

Centrale i zaczepy są głównymi elementami sterującymi i wykonawczymi systemu domofonowego. Obecnie niemal wszystkie centrale cyfrowe pozwalają na stworzenie systemu interkomowego, choć w przypadku niewielkich central do domków jednorodzinnych warto jednak to sprawdzić.

Z kolei przy większych, bardziej rozbudowanych centralkach trzeba upewnić się, czy ich wymiary pasują do kasety, w której mają być zainstalowane.

Zwykle kasety takie można nabyć już z systemem, ale w naszym kraju jest wciąż popularne montowanie centralek i zasilaczy w skrzynkach bezpiecznikowych. Należy jednak przedtem ocenić nie tylko to, czy do nich pasują, lecz także, czy dany typ centralki i zasilacza do niej można zamontować na szynie DIN.

Z kolei elektrozaczep to zwykle ten element, z którego montażem w systemie są największe problemy. Zwykle wynikają one z braku określenia, jakim napięciem zasilany jest elektrozaczep podłączony do centralki i jaki jest jego maksymalny pobór prądu. Koniecznie trzeba też ocenić odległości między centralą a miejscem zainstalowania elektrozaczepu, bowiem im większa odległość, tym większe spadki napięcia na przewodach.

Powoduje to ryzyko, że zaczep nie zadziała prawidłowo. W przypadku standardowego przewodu domofonowego o średnicy 0,5 mm, w przybliżeniu na każdy metr przewodu dla zaczepu pobierającego prąd o natężeniu 1 A występuje spadek napięcia o wartości 0,1 V.

Oznacza to, że dla 10 m różnica sięga już 1 V przy pomiarze na początku i końcu przewodu. Należy wiec stosować zaczepy o niskim poborze prądu, co ogranicza spadki napięcia na przewodach w przypadku dłuższych ich odcinków.

Zaczepy mogą mieć dodatkowe funkcje:

• zaczep z wyłącznikiem, który ma wyłącznik niedostępny przy zamkniętych drzwiach, umożliwiający trwałe odblokowanie zaczepu, co powoduje, że drzwi po zamknięciu nie zostaną zablokowane. To wygodna funkcja np. w budynkach biurowych czy usługowych;
• zaczep z regulacją języka, którego położenie można zmieniać o ok. 3 mm, co umożliwia likwidację luzów miedzy językiem a zatrzaskiem w zamku drzwi lub furtki;
• zaczep z pamięcią, odblokowywany przez podanie napięcia na jego cewkę i pozostający w stanie odblokowania dopóty, dopóki furtka lub drzwi nie zostaną otwarte i ponownie zamknięte, co spowoduje blokadę zaczepu. Taka funkcja powoduje, że nie trzeba instalować klamki od strony wewnętrznej. Odblokowanie następuje przez naciśnięcie przycisku na klatce schodowej lub z unifonu.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!