Więcej obowiązków w związku z nową ustawą kaucyjną
Kaucją będą objęte m.in. szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki do 1 litra. Fot. Pixabay
Ustawa kaucyjna czeka na podpis prezydenta. Za kilkanaście miesięcy za zwróconą do sklepu butelkę lub puszkę klient dostanie zwrot pieniędzy. Trzeba jednak zbudować cały system zbierania, a to oznacza nowe wymagania dla sklepów i producentów napojów. Za błędy będą grozić wielomilionowe kary.
Zobacz także
infonumer.pl Podejrzane numery telefonu – jak je rozpoznać i kiedy pojawia się zagrożenie?
Możliwość swobodnego korzystania z technologicznych udogodnień i nowoczesnych smartfonów to jednocześnie przywilej, ale i spore zagrożenie. Jako użytkownik telefonu możesz paść ofiarą wyłudzenia danych...
Możliwość swobodnego korzystania z technologicznych udogodnień i nowoczesnych smartfonów to jednocześnie przywilej, ale i spore zagrożenie. Jako użytkownik telefonu możesz paść ofiarą wyłudzenia danych osobowych. Takie przestępstwa zaliczane są do wyłudzeń typu phishing. Zobacz, jak rozpoznawać podejrzane połączenia telefoniczne.
Redakcja news Ważne zmiany dla Polaków w 2025: pensje, świadczenia, zwolnienia lekarskie
W 2025 roku dużo zmian dla Polaków w obszarze wynagrodzeń, zwolnień lekarskich, zasiłku chorobowego pracowników, wypłaty ważnych świadczeń z budżetu państwa.
W 2025 roku dużo zmian dla Polaków w obszarze wynagrodzeń, zwolnień lekarskich, zasiłku chorobowego pracowników, wypłaty ważnych świadczeń z budżetu państwa.
Czytaj całość »Redakcja news Decyzja RPP w styczniu 2025: stopy procentowe bez zmian
Rada Polityki Pieniężnej (RPP) w dniu 16 stycznia 2025 roku ogłosiła decyzję w sprawie stóp procentowych, które pozostają na niezmienionych poziomach.
Rada Polityki Pieniężnej (RPP) w dniu 16 stycznia 2025 roku ogłosiła decyzję w sprawie stóp procentowych, które pozostają na niezmienionych poziomach.
Czytaj całość »Kaucją będą objęte jednorazowe butelki z plastiku o pojemności do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki do 1 litra. Wiąże się to m.in. z unijnym obowiązkiem osiągania odpowiednich poziomów zbiórki opakowań, określonych dyrektywą SUP (w sprawie ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko), wprowadzoną już wcześniej do polskich przepisów. Ustawodawca uznał, że takie poziomy najłatwiej będzie uzyskać właśnie przez system kaucyjny. Zgodnie z nowymi regulacjami ma on zacząć działać 1 stycznia 2025 roku, choć ustawa zacznie obowiązywać wcześniej, już miesiąc od jej publikacji w Dzienniku Ustaw.
Zwroty opakowań tylko w dużych sklepach
W teorii system ma być przyjazny klientom. Nie będą oni musieli zbierać paragonów, by oddać butelkę czy puszkę do sklepu. Będą jednak zmuszeni wybierać placówkę, która ma co najmniej 200 mkw. powierzchni. Zwrot butelki czy puszki możliwy będzie w mniejszej placówce, o ile ta przystąpi do systemu dobrowolnie. Klienci muszą uważać, by opakowania były niezniszczone i niepogniecione, a także opatrzone odpowiednim kodem, bo tylko takie będą przyjmowane. To budzi wątpliwości co do braku miejsca na zbiórkę w mieszkaniach.
Klienci będą płacili kaucję przy zakupie napoju, co może odbić się na domowych budżetach. Zgodnie z projektem rozporządzenia ministra klimatu i środowiska w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami, kaucja ma wynosić 50 groszy, niezależnie od wielkości i rodzaju opakowania, choć sama ustawa pozwala na pobieranie nawet 2 zł. To oznacza, że opłata będzie mogła wzrosnąć bez ingerencji parlamentu.
Może Cię zainteresuje: Odpady na terenach poprzemysłowych
Pole minowe dla producentów
To producenci napojów będą tworzyć system kaucyjny i będzie ich dotyczyć najwięcej obowiązków oraz zagrożeń. Ci, którzy wprowadzają na rynek napoje w kaucjonowanych opakowaniach, będą umieszczali na puszkach i butelkach informację o wysokości kaucji, a same opakowania będą musieli oznakować odpowiednim znakiem. Do ich obowiązków będzie należała m.in.: selektywna zbiórka nie tylko opakowań, ale odpadów opakowaniowych oraz odbieranie opakowań ze sklepów, hurtowni oraz innych punktów je zbierających. Po stronie wprowadzających ma być także transport do zakładów przetwarzania, rozliczanie kaucji ze sklepami oraz finansowania kosztów zbiórki przez sklepy. Dlatego będą powoływać operatora (wg ustawy – podmiot reprezentujący), odpowiedzialnego za wdrożenie i prowadzenie systemu.
Jeśli przedsiębiorcy wprowadzający napoje w opakowaniach nie wejdą do systemu lub nie osiągną wymaganych poziomów selektywnego zbierania opakowań i odpadów, będą musieli zapłacić opłatę produktową, mającą faktycznie charakter sankcyjny. Według projektu rozporządzenia do ustawy, który pojawił się na stronach RCL, ma to być aż 12,50 zł od jednego brakującego kilograma. Przedsiębiorcy będą także prowadzić odpowiednią sprawozdawczość za pośrednictwem bazy danych o odpadach.
Może Cię zainteresuje: Moja Woda - dotacje do przydomowej retencji
Utrudniona będzie kontrola systemu oraz logistyka po stronie handlu, nie wspominając o utrudnieniach dla mieszkańców. Koszty przyjętego systemu będą wyższe niż rozwiązań od wielu lat funkcjonujących w innych krajach UE, alarmują eksperci. Widać było, że zapisy ustawy forsowane przez Ministerstwo Klimatu oraz Sejm i Senat były oparte nie na sprawdzonych rozwiązaniach i analizie sytuacji w Polsce, a jedynie na pomysłach pozamerytorycznych.
Obowiązujące poziomy selektywnego zbierania zostały zapisane w załączniku do projektu nowelizacji. Są one jednakowe dla wszystkich opakowań i będą wynosić w 2025 r. 77 proc., w 2026 – 81 proc., w 2027 r. - 84 proc., w 2028 - 87 proc., a w 2029 i kolejnych latach – 90 proc. Niezależnie od tworzywa, z którego wykonane jest opakowanie. Wliczane będą do tego również nakrętki czy inne zamknięcia. Z kolei w nowych plastikowych pojemnikach ma być 30 proc. wtórnie przerobionego tworzywa, czyli recyklatu.
Wprowadzającym dojdą też dodatkowe obowiązki ewidencyjne. Ewidencja obejmie informacje o liczbie i pojemności opakowań, w których wprowadzili do obrotu napoje, z podziałem na rodzaje opakowań. No i, co najważniejsze, to wprowadzający sfinansują koszty działań systemu kaucyjnego, w tym operatora.
Może Cię zainteresuje: Nowa technologia monitoringu wody
Sklepowa kaucja
Wszystkie sklepy i hurtownie oferujące napoje w kaucjonowanych opakowaniach, także te, które nie będą uczestniczyć w systemie zbierania, będą musiały pobierać kaucję. Nawet te do 200 mkw. będą musiały podpisać umowę z przynajmniej jednym operatorem, który się do nich zgłosi, choć nie musi się to wiązać z obowiązkiem zbierania butelek czy puszek. Obowiązkiem odbioru kaucjonowanych opakowań i odpadów powstałych z nich obciążone będą obowiązkowo sklepy o powierzchni handlowej powyżej 200 mkw. Będą także zwracać kaucję. I będą musiały podpisać umowę z każdym operatorem, który to zaproponuje. Mniejsze sklepy będą mogły włączyć się do systemu dobrowolnie.
Nawet te placówki, które jedynie będą pobierać kaucję, będą musiały prowadzić na papierze lub elektronicznie ewidencję nabytych i sprzedanych produktów objętych systemem kaucyjnym, a także pobieranych i oddawanych kaucji. Będą musiały także podawać odpowiednie informacje o systemie kaucyjnym, w tym o warunkach i trybie zwrotu pustych opakowań i odpadów z nich oraz możliwości zwrotu kaucji.
Operatorzy jako spółka akcyjna
Wprowadzający, a także placówki handlowe będą wypełniali wszystkie obowiązki za pomocą operatora, który ma działać w ramach spółki akcyjnej. Jej akcjonariuszami zaś mają być wprowadzający. Akcje mają być imienne, a nie na okaziciela. Operator nie może też wydawać akcji uprzywilejowanych. Kapitał zakładowy takiej spółki ma wynosić minimum 5 mln zł. Nie może on pochodzić z pożyczki lub kredytu, ani być w jakikolwiek sposób obciążony. Na dodatek spółka będzie ona musiała utrzymywać kapitał własny przynajmniej w połowie kwoty kapitału zakładowego.
W ustawie określono podstawowe warunki, które musi spełnić system kaucyjny tworzony przez operatora. Powinien objąć obszar całego kraju i być powszechnie dostępny, zarówno dla wprowadzających, jak i sklepów. Taki podmiot będzie mógł zacząć funkcjonować po uzyskaniu zezwolenia, wydanego przez ministra klimatu, ważnego przez 10 lat. Wniosek o zezwolenie trzeba będzie złożyć minimum 6 miesięcy przed planowanym uruchomieniem systemu.
Operator będzie miał liczne i trudne obowiązki. Do niego będzie należało m.in. odbieranie opakowań i odpadów opakowaniowych ze sklepów, hurtowni oraz innych punktów zbierających opakowania i odpady opakowaniowe objęte kaucjami i selektywne ich zbieranie. Po stronie operatora będzie także transport butelek do wprowadzających czy odpadów opakowaniowych do zakładów przetwarzania.
Może Cię zainteresuje: Straty majątkowe z powodu ekstremalnej pogody
To operator wyliczy poziom selektywnie zebranych odpadów opakowaniowych, by wykazać, czy zostały osiągnięte odpowiednie kryteria. Inaczej będzie się liczyć je dla puszek i plastików, a inaczej dla szkła. Będzie także prowadził ewidencję i sporządzał sprawozdania. Operator rozliczy też kaucję z placówkami handlowymi oraz innymi punktami zbierającymi butelki i puszki objęte systemem kaucyjnym, sfinansuje koszty zbierania, a także wypłaty kaucji dla użytkownika końcowego.
Eksperci martwią się jednak, czy uda się dopiąć cały system na czas, bo od wejścia w życie ustawy zostanie na to ok. 15 miesięcy.
Milionowe kary
Poza mającymi charakter sankcyjny opłatami produktowymi ustawa kaucyjna przewiduje również kary. Za niespełnienie wymogów wynikających z ustawy, w zależności od rodzaju przewinienia i tego, kto je popełnił, można zapłacić nawet do miliona złotych. Sankcje dotyczą nie tylko operatora, ale nawet małych sklepów czy hurtowni sprzedających kaucjonowane napoje. Na przykład, od 500 zł do 20 tys. zł zapłaci przedsiębiorca sprzedający kaucjonowane produkty, jeżeli nie umieści w widocznym miejscu informacji o warunkach i trybie zwrotu pustych opakowań i odpadów z nich oraz możliwości zwrotu pobranej kaucji.
Źródło: Newseria Biznes