Zbyt wolna fala renowacji budynków

Kompleksowa modernizacja, czyli tzw. fala renowacji, czeka wszystkie państwa europejskie, ponieważ w budynkach wciąż istnieje olbrzymi, niewykorzystany potencjał zwiększenia efektywności energetycznej, co implikuje zwiększenie komfortu, zdrowia, bezpieczeństwa energetycznego, ograniczenie kosztów energii i wiele innych związanych z tym aspektów. W tym celu potrzebne są duże nakłady finansowe, odpowiednie prawodawstwo, a przede wszystkim – edukacja i wzrost świadomości inwestorów oraz zachęty dla tych mniej zamożnych, którzy nie są w stanie sfinansować takiej modernizacji ze środków własnych.

Trzy czwarte budynków w UE nieefektywnych energetycznie

Według danych Komisji Europejskiej aż 75 proc. budynków w UE jest nieefektywnych energetycznie, a prawie 34 mln Europejczyków nie stać na ogrzewanie swojego domu bądź mieszkania. Mimo to tylko 1 proc. budynków poddaje się co roku renowacji pod kątem efektywności energetycznej, która przyczynia się do zmniejszenia rachunków za energię i skali ubóstwa energetycznego. Jednocześnie inwestycje w ten obszar stanowią przynajmniej częściową odpowiedź na postępujące zmiany klimatu, ponieważ w skali UE budynki odpowiadają za około 40 proc. zużycia energii i 36 proc. emisji gazów cieplarnianych.

Dla przyspieszenia tego procesu, KE opublikowała w październiku 2020 roku strategię na rzecz fali renowacji w celu poprawy efektywności energetycznej budynków. Jej celem jest modernizacja nawet 35 mln budynków i stworzenie do 160 tys. dodatkowych „zielonych” miejsc pracy w sektorze budowlanym do 2030 roku. Obecnie – obok dekarbonizacji sektora transportu i ekologizacji miast – renowacja zasobów budowlanych w UE jest jednym z kluczowych filarów Europejskiego Zielonego Ładu, który ma się przyczynić do osiągnięcia neutralności klimatycznej w połowie tego stulecia.

Może Cię zainteresuje: Podwyżka podatku od nieruchomości najwyższa od 25 lat

Neutralność klimatyczna

Neutralność klimatyczna do 2050 roku jest nadrzędnym celem, ale żeby ją uzyskać, należy najpierw do 2030 roku ograniczyć emisje gazów cieplarnianych o 55 proc. Budynki są tym sektorem, w którym można uzyskać największe oszczędności. Aktualnie w Komisji Europejskiej trwają prace nad rewizją dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) i według stawianych w niej celów co roku 3 proc. budynków publicznych będzie musiało zostać poddanych modernizacji pod kątem efektywności energetycznej. Dla budynków prywatnych takich celów nie ma, ale są postulaty, aby je wprowadzić. W Polsce co roku modernizowanych jest ok. 1 proc. zasobów budowlanych i należy zwiększyć ten odsetek przynajmniej do 3 proc. rocznie, aby osiągnąć założone cele.

W Polsce na początku 2022 roku Rada Ministrów przyjęła Długoterminową Strategię Renowacji Budynków (DSRB), która określa działania niezbędne do tego, by osiągnąć wysoką efektywność energetyczną i niskoemisyjność budynków w Polsce w perspektywie do 2050 roku. W ramach DSRB w latach 2020–2030 zaplanowano  termomodernizację 236 tys. budynków rocznie, w kolejnej dekadzie ok. 271 tys. budynków, a w latach 2040 – 2050 ok. 244 tys. budynków. W sumie do 2050 roku w Polsce planowane jest przeprowadzenie 7,5 mln termomodernizacji, z czego 4,7 mln głębokich, a strategia zakłada średnie roczne tempo termomodernizacji na poziomie ok. 3,8 proc.

Wyzwanie finansowe i społeczne

To ogromne wyzwanie, głównie finansowe, ponieważ obecnie w Polsce nawet 70 proc. budynków jest w złym lub bardzo złym stanie technicznym. Na ich modernizację są potrzebne odpowiednie fundusze. Potrzeba odpowiednich systemów wsparcia, które będą adresowane do osób uboższych, które samodzielnie nie są w stanie sfinansować modernizacji swoich budynków. Można też zachęcać i w jakiś sposób stymulować osoby bogatsze, które są w stanie wyłożyć własne fundusze na ten cel. Na pewno olbrzymim wyzwaniem jest też odpowiednia legislacja, prawodawstwo, które napędzi tę falę w Polsce.

Może Cię zainteresuje: Ryczałt z najmu obowiązkowy od 2023 roku

Eksperci, komentując obowiązujące od 3 stycznia zasady programu Czyste Powietrze, pozytywnie ocenili wzrost progów dochodowych, który zwiększa grupę osób potencjalnie uprawnionych do wsparcia. Podkreślili jednocześnie, że wciąż zbyt niski jest poziom finansowania kompleksowej termomodernizacji. Ich zdaniem brakuje także m.in. dostępnych instrumentów finansowych, które mogłyby uzupełnić wsparcie państwa, a także narzędzi dla grupy osób najuboższych.

Polski nie stać na zaniechanie procesu termomodernizacji, nie tylko ze względów środowiskowych, ale również społecznych i gospodarczych. Jednak przyspieszenie tempa renowacji budynków wymaga nie tylko funduszy i odpowiedniego prawodawstwa, ale również podnoszenia świadomości wśród potencjalnych inwestorów.

Efektywność energetyczna budynków jest inwestycją, nie kosztem i zawsze się zwróci. Szereg działań może być zorganizowanych ze środków własnych inwestorów – właścicieli domów jednorodzinnych, wspólnot czy spółdzielni mieszkaniowych. W tym celu niezbędna jest edukacja. Istnieją technologie, które poprawiają efektywność energetyczną budynków, potrzeba jednak odpowiedniej, ambitnej polityki, funduszy na wsparcie dla osób uboższych, zachęt dla osób lepiej sytuowanych i olbrzymiej dawki świadomości, żeby fala renowacji w Polsce ruszyła. 

Źródło: Newseria Biznes

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!