Rzeczy najemcy zamiast kwoty czynszu

Właściciel lokalu użytkowego też może stosować zastaw

Wiele osób wynajmujących mieszkania w ogóle nie słyszało o możliwości dokonania zastawu na przedmiotach należących do najemcy. Rzeczywiście nie jest to popularne rozwiązanie, częściej spotykamy je w przypadku lokali użytkowych. Możliwość dokonania zastawu opiera się na artykule 670 kodeksu cywilnego, który brzmi: „Dla zabezpieczenia czynszu oraz świadczeń dodatkowych, z którymi najemca zalega nie dłużej niż rok, przysługuje wynajmującemu ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do przedmiotu najmu, chyba że rzeczy te nie podlegają zajęciu”. Cytowany przepis wskazuje, że prawo zastawu powstaje z mocy ustawy i nie wymaga dokonywania oświadczeń przez właściciela lokalu.

Warto również zwrócić uwagę na artykuł 671 kodeksu cywilnego, który informuje, że prawo zastawu przysługujące wynajmującemu wygasa, jeśli rzeczy zostały usunięte z lokalu. Wynajmujący może jednak sprzeciwić się usunięciu z mieszkania lub lokalu użytkowego przedmiotów objętych zastawem i ma prawo zatrzymać je na własne ryzyko (odpowiadając za uszkodzenie, zniszczenie lub utratę takich ruchomości).

Warto tutaj powołać się na Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 14 kwietnia 2010 r. (sygn. akt I ACa 240/10). – To orzeczenie wskazuje, że nawet dochowanie należytej staranności nie wyklucza odpowiedzialności właściciela lokalu za utratę lub zniszczenie przedmiotów objętych czynszowym zastawem – podkreśla Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Inny ciekawy wyrok mówi, że przeniesienie przez wynajmującego przedmiotów objętych zastawem do innego lokalu lub pomieszczenia, co do zasady nie powinno skutkować wygaśnięciem zastawu czynszowego (patrz Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2015 r. - sygn. akt IV CSK 141/15). – Trzeba też nadmienić, że sama sprzedaż rzeczy przez dłużnika (niepowiązana z ich wyniesieniem) nie skutkuje jeszcze wygaśnięciem zastawu – tłumaczy Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl.

Nie można przejąć narzędzi pracy

Ustawa o ochronie praw lokatorów wprowadzająca szczegółowe zasady ochrony interesów najemcy nie wyklucza możliwości zastosowania opisywanego zastawu. Trzeba jednak pamiętać, że kodeks cywilny zabrania dokonywania czynszowego zastawu na rzeczach, które zgodnie z prawem nie podlegają zajęciu. Trzeba się tutaj odwołać do listy, którą przedstawia kodeks postępowania cywilnego (patrz art. 829 KPC).

W zastaw nie można wziąć przedmiotów wykorzystywanych do pracy i nauki, pościeli, bielizny i ubrania codziennego, a także najbardziej potrzebnych elementów wyposażenia lokum (takich jak np. stół, krzesła, łóżka, lodówka i kuchenka).

Przedmioty objęte zastawem powinny być zbywalne i nie mogą mieć wartości znacznie większej od sumy długów wynikających z czynszu oraz dodatkowych świadczeń (np. opłat za media). Warto też pamiętać, że zgodnie z artykułem 686 KC ustawowe prawo zastawu może dotyczyć wniesionych do lokalu ruchomości członków rodziny najemcy. 

Rzeczy z zastawu nie wolno sprzedać samemu

Zastosowanie zastawu na rzeczach najemcy ma dwa cele. Po pierwsze, takie rozwiązanie pozwala wywrzeć swoistą presję na dłużniku. Po drugie, ma ono zapewnić właścicielowi lokalu możliwość zaspokojenia swoich roszczeń poprzez sprzedaż przejętego majątku (w razie braku alternatyw). Nie oznacza to jednak, że wynajmujący może samodzielnie zaspokoić swoje roszczenia poprzez sprzedaż przejętych przedmiotów. Trzeba bowiem postępować zgodnie z przepisami. Zatem wierzyciel najpierw powinien złożyć przeciwko najemcy pozew o zapłatę i uzyskać tytuł egzekucyjny z klauzulą wykonalności, następnie powiadomić komornika o przedmiotach najemcy, które zostaną sprzedane.

Źródło: Magdalena Markiewicz, ekspert portalu NieruchomosciSzybko.pl

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera!