Jak zredukować ilość elektrośmieci – zasada 3R
Parlament Europejski wskazuje, że e-odpady to najszybciej rosnący strumień odpadów w Unii Europejskiej, z których mniej niż 40 proc. trafia do recyklingu, fot. Pixabay
Sam recykling nie wystarczy. Zasada 3R mówi: reduce, reuse, recycle czyli sposobem na ograniczenie ilości elektrośmieci jest też wydłużanie żywotności sprzętu oraz naprawianie go i ponowne wprowadzanie na rynek. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny to jeden z najszybciej rosnących strumieni odpadów w UE, a poniżej 40 proc. trafia do recyklingu.
Zobacz także
news Wyższa inflacja na początku roku
Z początkiem 2025 roku wzrosła inflacja. Według GUS, wskaźnik CPI za styczeń urósł do 5,3 proc. rok do roku, najwyższego poziomu od grudnia 2023 r. Winne temu były wyższe ceny żywności i podwyżki paliw.
Z początkiem 2025 roku wzrosła inflacja. Według GUS, wskaźnik CPI za styczeń urósł do 5,3 proc. rok do roku, najwyższego poziomu od grudnia 2023 r. Winne temu były wyższe ceny żywności i podwyżki paliw.
Sabina Augustynowicz Dokąd zmierza polski rynek nieruchomości?
Rok 2024 na polskim rynku nieruchomości upłynął pod znakiem niepewności, adaptacji do trudnych warunków gospodarczych i wyczekiwania na zmiany polityki pieniężnej, w tym obniżkę stóp procentowych.
Rok 2024 na polskim rynku nieruchomości upłynął pod znakiem niepewności, adaptacji do trudnych warunków gospodarczych i wyczekiwania na zmiany polityki pieniężnej, w tym obniżkę stóp procentowych.
Czytaj całość »
Redakcja news Rynek mieszkaniowy stabilizuje się
Na początku 2025 roku zaobserwowano większą podaż mieszkań na rynku pierwotnym i wtórnym, choć widać ostrożność nabywców.
Na początku 2025 roku zaobserwowano większą podaż mieszkań na rynku pierwotnym i wtórnym, choć widać ostrożność nabywców.
Czytaj całość »Zgodnie z danymi Eurostatu, w 2021 roku ilość sprzętu elektrycznego i elektronicznego wprowadzonego na unijny rynek wyniosła 13,5 mln ton. Łączna ilość zebranego zużytego sprzętu to niecałe 5 mln t. Polskie wskaźniki to zbiórka 11,24 kg e-odpadów na mieszkańca, co nieznacznie przekracza unijną średnią 11 kg na mieszkańca. Najmniej zebranych elektrośmieci na mieszkańca, bo niecałe 4 kg, zanotowano na Cyprze. Austria wyprzedza inne kraje ze wskaźnikiem prawie 15,5 kg. Natomiast według raportu „The global E-waste Monitor 2024”, tworzonego przez Instytut Narodów Zjednoczonych ds. Badań i Szkoleń, Polska przekroczyła 85-proc. wskaźnik zbiórki odpadów elektronicznych.
Co zalicza się do elektroodpadów?
Eksperci z Polskiej Korporacji Recyklingu mówią, że jeśli chodzi o ilość elektroodpadów powstających w Polsce to powstaje pytanie czy mowa o tym, ile elektroodpadów jest faktycznie przetwarzane, ile trafia na rynki, ile trafia na szary rynek, a ile tak naprawdę jest przetwarzanych w postaci papierów. Sam zakład Polskiej Korporacji Recyklingu odpowiada za przetwarzanie ok. 20–30 proc. elektroodpadów na polskim rynku.
Do zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (ZSEE) – zgodnie z przepisami UE - zaliczana jest szeroka gama produktów, które po pewnym czasie są wyrzucane przez użytkowników z różnych powodów. Należą do nich: duże AGD (np. pralki, piece elektryczne), urządzenia IT i telekomunikacyjne (drukarki, telefony), urządzenia konsumenckie (np. kamery wideo, aparaty cyfrowe), panele fotowoltaiczne, małe AGD (czajniki elektryczne, odkurzacze) oraz inne sprzęty zaliczane np. do narzędzi elektrycznych lub urządzeń medycznych.
Może Cię zainteresuje: Rząd chce uszczelnić system opłat za wodę i odpady
Zasada 3D: reduce, reuse, recycle
Parlament Europejski wskazuje, że e-odpady to najszybciej rosnący strumień odpadów w Unii Europejskiej, z których mniej niż 40 proc. trafia do recyklingu. Chcąc budować gospodarkę obiegu zamkniętego, instytucje unijne promują wydłużanie żywotności sprzętów. W połowie 2024 roku weszła w życie tzw. dyrektywa o prawie do naprawy i powinna zostać w ciągu dwóch lat implementowana do polskiego porządku prawnego. Promuje ona ideę naprawiania i ponownego używania sprzętu na etapie posprzedażnym poza zakresem odpowiedzialności sprzedawcy. Dotyczy ona naprawy wad, które nie mieszczą się w przepisach o rękojmi/niezgodności towaru z umową. Zgodnie z nałożonym obowiązkiem producenci powinni dokonać naprawy takiej wady za określoną opłatą uiszczaną przez konsumenta lub nieodpłatnie. Ograniczanie liczby e-odpadów ma na celu również wprowadzenie uniwersalnej ładowarki USB typu C.
O tym właśnie mówi zasada 3R: reduce, reuse, recycle . Najpierw zmniejsza się ilość odpadów, następnie sprawdza, czy odpad da się naprawić i ponownie wprowadzić na rynek w postaci ponownego użytku, a dopiero na samym końcu poddaje się go recyklingowi. Producenci powinni wytwarzać takie sprzęty, które się przede wszystkim da naprawić w sposób ekonomiczny.
Z badań portalu Euroconsumers, przytaczanych przez APPLiA – Związek Producentów AGD wynika, że według organizacji konsumenckich z Belgii, Włoch, Portugalii i Hiszpanii żywotność małego i dużego AGD oraz sprzętu RTV wzrosła średnio o 2 proc. w latach 2019–2023. Największy wzrost żywotności dotyczy smartfonów i tabletów – odpowiednio o 5,1 proc. oraz 7,5 proc. Mały sprzęt AGD wykazuje stały wzrost o średnio 1,2 proc. rocznie, a duży – o 1,84 proc. W tej ostatniej kategorii jednak cykl życia jest znacznie dłuższy – w przypadku zmywarek i pralek to ponad 12 lat, a chłodziarko-zamrażarek – ponad 13 lat. Dla porównania ekspresy do kawy pracują średnio sześć lat i sześć miesięcy.
Może Cię zainteresuje: Surowe kary za deszczówkę w kanalizacji ściekowej
Sprzęt elektroniczny, który nie nadaje się do naprawy i ponownego użycia staje się elektroodpadem, zawierającym w sobie substancje i materiały szkodliwe dla środowiska i zdrowia ludzi (np. baterie, związki, uniepalniacze, bromy, chromy, miedź, kadm). Z kolei właściwie przetworzenie elektrośmieci umożliwia odzyskanie cennych surowców, np. stal, miedź, aluminium, polimery. Trzeba pamiętać, że obecnie wiele z nich jest wydobywanych w niestabilnych krajach, które nie przestrzegają praw człowieka.
Z danych „The global E-waste Monitor 2024” wynika, że w 2022 roku na całym świecie wygenerowano 62 mld ton odpadów elektrycznych. To o 82 proc. więcej niż w 2010 roku. Według prognoz ok. 2030 roku światowa gospodarka będzie produkowała ich ponad 80 mld ton.
Źródło: Newseria Biznes
