Orzeczenie NSA: jednorazowy błąd w segregacji powoduje wyższą opłatę śmieciową

W wyroku z 4 lipca 2023 roku Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygał skargę kasacyjną złożoną przez SKO na wyrok WSA  w sprawie określenia podwyższonej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku incydentalnego niedopełnienia obowiązku selektywnego zbierania odpadów. Sprawa dotyczyła podwyższenia opłaty śmieciowej po wykryciu nieprawidłowości w segregacji, do której doszło tylko raz na dziewięć odbiorów odpadów w danym miesiącu. 

NSA wskazał, że dla wyjaśnienia tej kwestii niezbędne jest dokonanie wykładni art. 6 ka u.p.c.g, który określa konsekwencje prawne naruszenia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Sąd przypomniał, że obowiązek selektywnej zbiórki odpadów komunalnych jest obowiązkiem o charakterze powszechnym, gdyż dotyczy wszystkich właścicieli nieruchomości, na których te odpady powstały. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 3 u.c.p.g., właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez zbieranie w sposób selektywny powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych, zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie oraz sposobem określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ust. 1.

Kiedy podwyższona opłata

Zdaniem NSA, z przepisu wynika, że w przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów dochodzi do wszczęcia postępowania administracyjnego i wydania decyzji administracyjnej nakładającej na właściciela opłatę podwyższoną. 

Może Cię zainteresuje: Podatek od nieruchomości w 2024 roku

„Sposób sformułowania przesłanki powiadomienia przez organ odbierający odpady komunalne wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz właściciela nieruchomości – »w przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych« oraz przesłanki określenia wysokości podwyższonej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi – »nie dopełniono obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych« daje podstawę do przyjęcia, że czynności te powinny być podjęte także w przypadku jednorazowego niedopełnienia obowiązku” – można przeczytać w uzasadnieniu wyroku. 

Zdaniem sądu wykładnia literalna tego przepisu nie budzi wątpliwości i nie upoważnia do poszukiwania innego rozumienia przywołanych zapisów. NSA zauważył, że ustawodawca nie dookreślił pojęcia niedopełnienia obowiązku selektywnego zbierania odpadów. W przepisie nie ma mowy o „uporczywości”, czy „notoryczności” niesegregowania odpadów. „Pojęcia te nie stanowią zatem elementów norm prawnych wyrażonych w art. 6ka u.p.c.g. i w związku z tym nie podlegają ocenie jako przesłanki rozstrzygania przez organ administracji” – stwierdził sąd.

Sąd podkreślił, że z przepisu w sposób jednoznaczny wynika, że za niedopełnienie obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych określa się wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, stosując wysokość stawki opłaty podwyższonej, o której mowa w art. 6k ust. 3 u.c.p.g., za miesiąc lub miesiące. „Gdyby ustawodawca skorelował podwyższone stawki za gospodarowanie odpadami komunalnymi proporcjonalnie do skali i rozmiaru naruszeń, to znalazłoby to swoje odzwierciedlenie w treści art. 6k ust. 3 u.c.p.g” – pisze sąd w uzasadnieniu.

Koszty źle segregowanych odpadów

Sąd zwrócił też uwagę, że podwyższona opłata w odniesieniu do nieruchomości zamieszkałych nie ma charakteru stałego. Określana jest za miesiąc, w którym stwierdzono nieselektywną zbiórkę odpadów. Ponadto, jak zaznaczono w uzasadnieniu wyroku, opłata podwyższona stanowi nie tyle finansową dolegliwość za niewłaściwą segregację, ile jest rekompensatą dla gminy związaną z dodatkowym, wyższym kosztem zagospodarowania źle zebranych odpadów komunalnych. 

Może Cię zainteresuje: Wzrost kosztów pracowniczych w 2024 roku

Przepis art. 6ka ust. 1 u.c.p.g. stanowi wprost, że niesegregowane odpady komunalne podmiot odbierający odpady przyjmuje jako zmieszane. „Koszt ich zagospodarowania jest wyższy niż koszt zagospodarowania poszczególnych frakcji zbieranych w sposób selektywny. Koszt ten pokrywany jest z opłaty podwyższonej, co czyni z niej opłatę za dodatkową usługę” – wyjaśnił NSA.

Podsumowując sąd stwierdził, że „wykładnia gramatyczna ww. przepisów oraz stanowczy charakter ich treści prowadzą do wniosku, że wykazanie choćby jednego przypadku nieprzestrzegania przyjętej zasady segregacji odpadów pociąga za sobą obowiązek nałożenia na podmiot zainteresowany opłaty w stawce właściwej dla nieselektywnego zbierania odpadów (por. wyroki NSA z 19 maja 2022 r., sygn. akt III FSK 4930/21, III FSK 14/22)”.

Źródło: samorzad.pap.pl